Zygmunt Nowicki

Zygmunt Nowicki (ur. 7 września 1909 w Łodzi, zm. 23 listopada 1977 tamże) – polski aktor teatralny i filmowy.

Życiorys

Urodził się w rodzinie tramwajarza, na łódzkich Bałutach, przy ulicy Zgierskiej 24. Jego rodzina przybyła do Łodzi z Bronowa koło Poddębic, gdzie jego przodkowie byli rządcami w majątku Marii Konopnickiej. W Łodzi, stryj aktora był bufetowym i szatniarzem w Teatrze Popularnym przy ulicy Ogrodowej i to właśnie tam Zygmunt Nowicki oglądał pierwsze przedstawienia i tam połknął bakcyla teatru.

Po ukończeniu łódzkiej „Tramwajówki”, w wieku szesnastu lat, zaczął występować na scenie Teatru Robotniczego Organizacji Młodzieży Towarzystwa Uniwersytetu Robotniczego utworzonej przez Polską Partię Socjalistyczną, stając się jej czołowym aktorem. Należał do Koła Literacko-Dramatycznego OM TUR. Działał w tej instytucji aż do wybuchu wojny. Z jej ramienia w 1929 r., wraz z 700-osobową delegacją, uczestniczył w II Międzynarodowym Zlocie Młodzieży Socjalistycznej w Wiedniu. Wówczas na Festiwalu Teatrów Robotniczych w Wiedniu otrzymał nagrodę za recytację. Przez wiele lat statystował w łódzkim Teatrze Miejskim, gdzie poznał wielu wybitnych aktorów, zaprzyjaźnił się z Mieczysławem Węgrzynem, synem wielkiego Józefa, obserwował Stefana Jaracza, będąc często jego opiekunem podczas wojaży po łódzkich lokalach.

W 1939 roku przedostał się do Lwowa, gdzie współpracował z Teatrem Satyry przy redakcji Czerwonego Sztandaru, a później pracował jako introligator. Po wyzwoleniu Lwowa w 1944 r., Ryszarda Hanin zabrała go do tworzonego w Lublinie Teatru Wojska Polskiego. W pierwszym polskim przedstawieniu w wyzwolonym Lublinie – w Weselu Wyspiańskiego, Nowicki zagrał rolę Chochoła.

W 1945 r. wrócił do Łodzi, gdzie w latach 1945–1952 był wicedyrektorem Teatru Powszechnego. W teatrze tym grał m.in. Petersa w Niemcach Kruczkowskiego u boku Karola Adwentowicza i Ireny Eichlerówny, w Intrydze i miłości Fryderyka Schillera czy w Nauczycielu tańca Lope de Vegi. W 1955 r. zdał eksternistyczny egzamin aktorski. W tym samym roku przeniósł się do Teatru Jaracza w Łodzi, w którym pozostał aż do końca swojej kariery w 1970 roku.

Zygmunt Nowicki zagrał blisko 100 epizodów filmowych m.in. u: Aleksandra Forda, Stanisława Różewicza, Antoniego Bohdziewicza i Marii Kaniewskiej. Był popularnym aktorem estradowym i gawędziarzem. Jego grób znajduje się na Cmentarzu Komunalnym na Dołach w Łodzi (kwatera XI, rząd 39 gr. 4).

Wybrana filmografia

• Pierwszy start (1950) reż. Leonard Buczkowski
• Młodość Chopina (1952) reż. Aleksander Ford – jako Nabielak
• Podhale w ogniu (1955) reż. Jan Batory
• Troje i las (1962) reż. Stanisław Wohl
• Gdzie jest generał... (1963) reż. Tadeusz Chmielewski
• Kryptonim nektar (1963) reż. Leon Jeannot
• Obok prawdy (1964) reż. Janusz Weychert – jako ratownik
• Panienka z okienka (1964) reż. Maria Kaniewska
• Niedzielna sprawiedliwość (1965) reż. Jerzy Passendorfer – jako dyspozytor w bazie WPRB
• Bicz Boży (1966) reż. Maria Kaniewska – jako woźny Rady Narodowej
• Cierpkie głogi (1966) reż. Janusz Weychert – jako nauczyciel
• Stajnia na Salvatorze (1967) reż. Paweł Komorowski
• Stawka większa niż życie (1967) reż. Janusz Morgenstern – jako żandarm niemiecki sprawdzający dokumenty na dworcu w Berlinie
• Doktor Ewa (1970) reż. Henryk Kluba – jako Grabarczyk, ojciec Józka
• Romantyczni (1970) reż. Stanisław Różewicz
• Sowizdrzał świętokrzyski (1978) reż. Henryk Kluba
• Życie na gorąco (1978) reż. Andrzej Konic – jako recepcjonista Franz

Przypisy

Bibliografia

• Zygmunt Nowicki w bazie filmweb.pl
• Zygmunt Nowicki w bazie filmpolski.pl
• Zygmunt Nowicki w bazie e-teatr.pl