Zygmunt Hajkowski

Zygmunt Hajkowski (ur. 25 kwietnia 1889 w Szczercowie powiatu łaskiego guberni piotrkowskiej, zm. 21 marca 1942 w Auschwitz-Birkenau) – nauczyciel, polonista i literat, badacz historii literatury polskiej i bibliofil; działacz kulturalny, polityczny i społeczny, ofiara reżimu nazistowskiego.

Życiorys

Pochodził rodziny robotniczej, był synem Michała i Jadwigi z Jureckich. Do szkoły podstawowej i do gimnazjum uczęszczał w Łodzi; w 1906 roku brał udział w strajku szkolnym, zaś od 1909 należał do młodzieżowej niepodległościowej organizacji "Zarzewie". Wstąpił na Wydział Filozoficzny Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie (z przerwami spowodowanymi ciężką sytuacją materialną) studiował historię i polonistykę, uzyskując absolutorium, po czym złożył egzamin nauczycielski. Od 1916 pracował w Gimnazjum im. Stanisława Staszica w Zgierzu, gdzie nauczał języka polskiego i literatury polskiej oraz łaciny, a od 1919 te same przedmioty wykładał w III Państwowym Męskim Gimnazjum im. J. Piłsudskiego w Łodzi (dziś III LO im. T. Kościuszki).

Poza pracą zawodową był znanym w Łodzi działaczem kulturalnym i społecznym. Bibliofil. Członek-założyciel (w kwietniu 1927 r.) Towarzystwa Bibliofilów Łódzkich i jego prezes w latach 1935-1939.

W 1940 został z Łodzi wysiedlony przez Niemców; przebywał m.in. w Warszawie; tam został aresztowany i wywieziony do obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau, gdzie zmarł.

Odznaczenia

Był odznaczony Medalem Niepodległości i Srebrnym Wawrzynem Akademickim Polskiej Akademii Literatury (4 listopada 1937 "za wybitną zamiłowania do literatury polskiej".

Publikacje

• Losy księgozbioru Feliksa Wężyka. Nakładem Towarzystwa Bibliofilów Łódzkich. Łódź 1928.
• Boruta w literaturze pięknej. Prace Polonistyczne 1937, s. 53-84.
• Bibliografia historii jednostek terytorialnych województwa łódzkiego. Część 3. Łódź(?) 1939.

Przypisy

Bibliografia

• Janusz Dunin: Hajkowski Zygmunt. W: Irena Treichel (red.): Słownik pracowników książki polskiej. Warszawa: PWN, 1972, s. 312.
• Wanda Lorentzowa: Hajkowski Zygmunt. W: Kazimierz Lepszy (red.): Polski słownik biograficzny. T. IX. Wrocław-Warszawa-Kraków: Ossolineum, 1960-1961, s. 241.

Linki zewnętrzne

• Wychowankowie i studenci Uniwersytetu Jagiellońskiego - ofiary KL Auschwitz-Birkenau; tu też jego zdjęcie identyfikacyjne w obozowym pasiaku.