Zdzisław Radomski

Zdzisław Radomski (ur. 28 stycznia 1915 w Kruszwicy, zm. 21 stycznia 2000 w Kanadzie) – kapitan pilot Wojska Polskiego, kapitan (ang. Flight Lieutnant) Królewskich Sił Powietrznych, kawaler Krzyża Srebrnego Orderu Wojennego Virtuti Militari.

Życiorys

Urodził się w rodzinie robotniczej. Jego ojciec był blacharzem. Uczęszczał do szkoły powszechnej w Inowrocławiu, a do gimnazjum przy ul. Stanisława Staszica 8 w Poznaniu. Od młodych lat interesował się balonami, szybowcami i samolotami, a na poznańskim lotnisku Ławica pasjonował się lotniczymi pokazami. W 1935 po uzyskaniu matury zgłosił się na ochotnika do odbycia służby wojskowej w lotnictwie. Początkowo przeszedł dywizyjny kurs podchorążych rezerwy piechoty w Gnieźnie, a następnie został przeniesiony do Szkoły Podchorążych Rezerwy Lotnictwa w Dęblinie. W przeciągu roku ukończył podstawowy kurs pilotażu na samolotach RWD-8 i PWS-16. W 1936 rozpoczął studia w Wyższej Szkole Handlowej w Poznaniu, ale po roku porzucił szkołę. Ukończył kurs instruktorów lotniczych w Warszawie, a następnie został zatrudniony jako instruktor pilotażu w „Szkole Orląt” w Dęblinie. Przebywał tam do sierpnia 1939, a następnie po zmobilizowaniu został przydzielony do 3 pułku lotniczego w Poznaniu, w stopniu kaprala podchorążego.

23 września 1939 przekroczył granicę rumuńską i został internowany. Uciekł z obozu i przez Jugosławię oraz Włochy przedostał się do Francji. Początkowo przebywał w Paryżu, a następnie w polskiej bazie lotniczej w Lyonie. W grudniu 1939 otrzymał awans na podporucznika. Podczas kampanii francuskiej 1940 pełnił służbę w obronie miasta Pau.

Po upadku Francji, przez Morze Śródziemne, przedostał się do Oranu w Afryce Północnej, a dalej pociągiem do Casablanki. Popłynął do Anglii i w drugiej połowie sierpnia dotarł do portu w Liverpoolu. Został skierowany do polskiej bazy lotniczej w Blackpool. Ukończył przeszkolenie myśliwskie na lotniskach w Old Sorum i New Castle. W styczniu 1941 ukończył kurs myśliwski i został skierowany do latania bojowego, do 32 dywizjonu RAF bazującego w Angle w rejonie Bristolu. Latając w pułku osłaniał konwoje morskie. Przeżyciem dla niego był przydział do 306 dywizjonu myśliwskiego „Toruńskiego”. 14 sierpnia 1941 podczas osłony bombowców przed myśliwcami wroga nad północną Francją podczas walki zestrzelił Messerschmitta Me-109. 16 sierpnia podczas lotu na wymiatanie nad miejscowością Hardelot Radomski zestrzelił kolejnego Me-109.

27 sierpnia podczas kolejnego lotu w zespole dywizjonu 306 nad Francję niedaleko Calais, samolot Radomskiego podczas walki został ostrzelany, a on otrzymał postrzał w rękę. Zorientował się, że jego ręka jest zakrwawiona i zwisa bezwładnie w rękawie kombinezonu. Po wylądowaniu na polu w Anglii został wyciągnięty z samolotu, założono mu prowizoryczny opatrunek i przewieziono do szpitala, który znajdował się niedaleko miejsca lądowania. Transfuzja krwi i amputacja ręki powyżej łokcia uratowały Radomskiemu życie. Nie wrócił już do lotów bojowych.

Po tygodniu opuścił szpital i zameldował się w dywizjonie. Naczelny Wódz Polskich Sił Zbrojnych, gen. Władysław Sikorski odznaczył go Srebrnym Krzyżem Orderu Virtuti Militari. W marcu 1942 por. pil. Zdzisław Radomski zameldował się na lotnisku RAF w Grangemouth w Szkocji do polskiego szkolnego dywizjonu myśliwskiego w 58 OTU. Wkrótce ukończył kurs nawigatorów naprowadzania i został przydzielony na stanowisko dowodzenia myśliwcami w sektorze Kirton in Lindsey w środkowej Anglii, a następnie po roku przeszedł do 11 Grupy Myśliwskiej w Uxbridge koło Londynu na stanowisko dowodzenia.

15 lutego 1944 został zwolniony z PSP w stopniu porucznika. Po otrzymaniu od władz miejskich Londynu zezwolenia urządził w rejonie Backer Street bar dla polskich pilotów. W tym samym czasie zawarł związek małżeński z przedsiębiorczą Angielką o imieniu Judy.

Po wojnie w 1946 państwo Radomscy przyjechali do Polski i zamieszkali w Poznaniu. Jego żona została aresztowana razem ze Stanisławem Skalskim 4 czerwca 1948 (przesiedziała w więzieniu 3 lata). Kilka dni później UB aresztowało również Radomskiego i osadziło w więzieniu mokotowskim. Nie połączono go jednak ze sprawą Skalskiego, Śliwińskiego i jego żony, i wypuszczono. Po wypuszczeniu na wolność uciekł na Zachód. Radomski prowadził interesy w Europie, Ameryce Północnej, na Wyspach Bahama (m.in. dostarczał samoloty najemnikom Jana Zumbacha). Ostatecznie Radomscy wyemigrowali do Kanady, gdzie Zdzisław Radomski był aktywnym członkiem kanadyjskiej Polonii.

Zwycięstwa powietrzne

Na liście Bajana został sklasyfikowany na 293. pozycji. Zaliczono mu jeden samolot nieprzyjaciela zestrzelony na pewno.

• 16 sierpnia 1941 - Bf 109 (pilotował Spitfire IIA, UZ-R nr P8078)

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 9236
• Krzyż Walecznych
• Odznaka za Rany i Kontuzje
• Polowy Znak Pilota nr 840

Przypisy

Bibliografia

• Wacław Król: Myśliwcy. Warszawa: Ministerstwo Obrony Narodowej, 1980, s. 189-209. ISBN 83-11-06396-6.
• Wojciech Zmyślony: Zdzisław Radomski - Biografia (pol.). [dostęp 2012-06-19].
• Zdzisław Radomski. „Skrzydlata Polska”. 03/1975, 19 stycznia 1975. Warszawa: Wydawnictwo Komunikacji i Łączności. 

Linki zewnętrzne

• NAC: odznaczenie Radomskiego (pol.). [dostęp 2012-06-19].