Wojciech Sady

Wojciech Henryk Sady (ur. 19 czerwca 1952 roku w Lublinie) – polski filozof nauki, historyk idei, profesor nauk humanistycznych.

Biogram

Absolwent II Liceum Ogólnokształcącego im. Hetmana Jana Zamoyskiego w Lublinie (1971). Od roku 1971 do 1977 na Uniwersytecie Warszawskim studiował fizykę, ale pochłonęły go poszukiwania religijne (wielki wpływ wywarło na niego nauczanie Jiddu Krishnamurtiego), a później dociekania filozoficzne (najbliższe mu były obie filozofie Ludwiga Wittgensteina, a także uhistoryczniona filozofia nauki Thomasa Kuhna). Pod koniec studiów związał się z Klubem Otryckim, budującym i prowadzącym w Bieszczadach Chatę Socjologa. Po studiach przez trzy lata pracował w szkołach średnich w Poznaniu. W 1980 r. obronił napisaną pod kierunkiem prof. Jana Sucha pracę doktorską Kontekst odkrycia naukowego, jej główne idee zawarł w dwóch artykułach ogłoszonych w „Studiach Filozoficznych”. W latach 1980–1982 wykładał filozofię w Wyższej Szkole Inżynierskiej w Koszalinie, po czym został pracownikiem technicznym w Instytucie Filozofii UAM.

Wraz z kolegami z Kolegium Otryckiego od 1982 do 1990 r. redagował filozoficzno-socjologiczny dwumiesięcznik „Colloquia Communia”. Przez cztery lata nauczał filozofii w Akademii Rolniczej im. Augusta Cieszkowskiego w Poznaniu, a następnie na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Wkrótce odbył na Wydziale Nauk Społecznych UAM kolokwium habilitacyjne, którego podstawę stanowiła rozprawa Racjonalna rekonstrukcja odkryć naukowych. W latach 1993–2004 nauczał filozofii w Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Poznaniu, zaś na pierwszym etacie od 1995 do 2004 pracował w nowo powołanym Instytucie Filozofii Wyższej Szkoły Pedagogicznej im. Tadeusza Kotarbińskiego w Zielonej Górze, przekształconej w 2001 po fuzji z Politechniką Zielonogórską, w Uniwersytet Zielonogórski. W 2001 otrzymał tytuł profesora nauk humanistycznych. W latach 2004–2011 wykładał w Instytucie Filozofii UMCS. Od 2011 do chwili obecnej jest profesorem zwyczajnym w Instytucie Filozofii i Socjologii Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie. Przetłumaczył m. in. książki Bertranda Russella, Ludwiga Wittgensteina, Imre Lakatosa, Michaela Dummetta i Jiddu Krishnamurtiego.

Ostatnie lata poświęcił głównie pracy nad serią książek o wspólnym tytule Dzieje religii, filozofii i nauki. Kieruje pracami nad Polskim Indeksem Filozoficznym. Mocno zainspirowany teorią kolektywów myślowych i stylów myślowych Ludwika Flecka ma nadzieję napisać książkę, w której zestawi w całość swe idee (rozproszone w publikowanych w filozoficznych czasopismach artykułach) na temat mechanizmu rewolucji naukowych.

Życie prywatne

Syn Marianny (1930–2005) i Henryka (1927–2014). Ojciec Lecha (1984) oraz Rebeki (2005).

Książki i ważniejsze artykuły

• Procedury badawcze w naukach empirycznych. „Studia Filozoficzne” nr 5, 117-131, 1980.
• O mechanizmie rewolucji naukowych. „Studia Filozoficzne” nr 4, 3-16, 1981.
• Co to znaczy, że coś istnieje? „Studia Filozoficzne” nr 11-12, 3–20, 1982.
• Racjonalna rekonstrukcja odkryć naukowych. Wyd. UMCS, 1990.
• Wittgenstein: życie i dzieło. Daimonion, 1995.
• Dzieje religii, filozofii i nauki: od Talesa z Miletu do Mahometa. Wyd. Marek Derewiecki, 2010.
• Jak Max Planck, mechanicysta, zdołał wprowadzić kwanty do fizyki? „Filozofia Nauki” nr 1, 91-120, 2010.
• Odkrywanie elektronu a pytanie o naturę badań naukowych. „Filozofia Nauki” nr 3, 71-105, 2011.
• Edward N.E.N. Zalta Edward N.E.N. (red.), Ludwik Fleck, [w:] Stanford Encyclopedia of Philosophy [online], Winter 2017 Edition, Metaphysics Research Lab, Stanford University, 19 marca 2012, ISSN 095-5054 [dostęp 2018-01-30] [zarchiwizowane z adresu 2017-12-21]  (ang.).??? (I wydanie 19 marca 2012).
• z: Katarzyna Gurczyńska-Sady. Wielcy filozofowie współczesności. Wyd. Marek Derewiecki, 2012.
• Dzieje religii, filozofii i nauki: od Pico della Mirandoli do Miguela Serveta. Wyd. Marek Derewiecki, 2013.
• Spór o racjonalność naukową: od Poincarego do Laudana. Wyd. 2. Wyd. UMK, 2013.
• Dzieje religii, filozofii i nauki: od Eriugeny do Mikołaja z Kuzy. Wyd. Marek Derewiecki, 2014.

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Prof. dr hab. Wojciech Henryk Sady, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [online] [dostęp 2017-10-06] .