Wincenty Wdowiszewski

Wincenty Juliusz (Julian) Wdowiszewski (ur. 1849 lub 1850 w Krakowie, zm. 24 stycznia 1906 tamże) – polski inżynier, architekt i historyk sztuki, pisarz.

Życiorys

Był synem Wincentego (1827-1897), urzędnika krakowskiego magistratu, więźnia stanu. W 1870 ukończył studia inżynierskie w Instytucie Technicznym w Krakowie. Po studiach pracował przy budowie kolei z Przemyśla na Węgry prowadzoną przez przełęcz łupkowska. Następnie wstąpił do służby rządowej. Pracował jako technik rządowy w różnych miejscowościach Galicji Wschodniej. Przez dłuższy czas zamieszkiwał w Sanoku, gdzie jako autoryzowany inżynier cywilny prowadził biuro techniczne. Zajmował się budową dróg, mostów, budownictwem lądowym. Był tam prezesem „Gwiazdy”, założycielem i wiceprezesem „Stowarzyszenia rękodzielniczo-przemysłowego”. Jego utwory literackie dotyczył mieszkańców Sanoka i okolic: Szambelani – o szlachcie, Takich więcej – o rękodzielnikach, Dwaj polscy malarze – o artystach malarzach Maksymilianie Siemianowskim (także starosta sanocki) i jego bracie Franciszku Ksawerym. W mieście organizował także wieczory pamiątkowe, patriotyczne i odczyty.

Na początku 1886 powrócił do Krakowa. Pracował w biurze technicznym miejskim, następnie pełnił funkcję inżyniera cywilnego i inspektora budownictwa w Krakowie, potem awansowany na stanowisko zastępcy dyrektora, kierownika urzędu budownictwa, od 1897 dyrektora budownictwa miejskiego w Krakowie. Stanowisko to pełnił do śmierci. Przed 1897 nadzorował budowę gmachu nowego teatru w Sanoku.

Jako historyk sztuki pracował na polu naukowym i był członkiem Komisji Historii Sztuki Akademii Umiejętności. Był także jednym ze współtwórców Towarzystwa Miłośników Historii i Zabytków Krakowa. Był wieloletnim członkiem Towarzystwa Technicznego w Krakowie, w 1886 i 1887 sekretarzem (wówczas był redaktorem „Czasopisma Technicznego”), w 1899 prezesem, później przez cztery lata był w komitecie redakcyjnym pisma „Architekt”.

Pisywał także cieszące się wielką popularnością komedie i powieści, z których powszechnie znana była Kulturtraeger. Swe cenne zbiory, które gromadził przez całe życie, przekazał tuż przed śmiercią krakowskiemu Muzeum Narodowemu.

Zmarł 24 stycznia 1906. Został pochowany 26 stycznia 1906 na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie.

Publikacje

• Kobieta w historii sztuki (1874)
• Takich więcej: Komedia w dwóch aktach (1880)
• Dwaj polscy malarze (Bracia Siemianowscy) (1881)
• Jeszcze nieco o zabytkach krakowskich, ich miłośnikach i ich niszczycielach (1888)
• Najnowszy plan król. stoł. miasta Krakowa: z wykreśleniem nowo powstałych ulic (1888)
• Przepisy budownicze, ogniowe i porządkowe dla miasta Krakowa: podręcznik dla właścicieli domów, urzędników miejskich [...] w Krakowie zamieszkałych (1891)
• W sprawie nowego krakowskiego teatru: rzecz na czasie (1892)
• Kurtyna teatru krakowskiego (1894)
• Ogniowe próby
• Szambelani

Przypisy

Bibliografia

• Kronika. Nekrologia. „Gazeta Sanocka”, s. 3, Nr 109 z 28 stycznia 1906. 
• E. Śmiałowski. Wspomnienie pośmiertne. „Architekt”. 3, s. 69-70, 1906. 
• Publikacje Wincentego Wdowiszewskiego w bazie google.books
• Publikacje Wincentego Wdowiszewskiego w bazie worldcat