Wincenty Bryja

Wincenty Bryja (ur. 16 czerwca 1897 w Morawczynie k. Nowego Targu, zm. 27 stycznia 1973 tamże) – prawnik, działacz ruchu ludowego, poseł do Krajowej Rady Narodowej i na Sejm Ustawodawczy.

Ukończył studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego (1923) i Akademię Handlową w Krakowie. W czasie studiów sekretarz Młodzieży Ludowej (1922-1924), zorganizowanej w Czytelni Akademickiej. W latach 1924–1931 członek PSL „Piast”, później w SL. Po ukończeniu studiów rozpoczął pracę w Banku Polskim w Łodzi, a od 1934 w Warszawie, gdzie był zatrudniony do wybuchu II wojny światowej. Współorganizator Zrzeszenia Inteligencji Ludowej i Przyjaciół Wsi (w latach 1938–39 wiceprzewodniczący).

Podczas okupacji niemieckiej od 1941 kierował Związkiem Pracy Ludowej „Orka”, współpracował z Centralnym Kierownictwem Ruchu Ludowego (CKRL). W latach 1942–1945 kierownik sekcji finansowo-budżetowej Delegatury Rządu RP na Kraj.

W latach 1945–1947 skarbnik Prezydium Naczelnego Komitetu Wykonawczego PSL. W latach 1945–1947 poseł do KRN, następnie od 5 lutego 1947 na Sejm Ustawodawczy.

W październiku 1947 zagrożony aresztowaniem przez UB (otrzymał informację o przygotowanym pozbawieniu immunitetu razem ze Stanisławem Mikołajczykiem i Stefanem Korbońskim) przeszedł wraz z Marią Hulewiczową i Mieczysławem Dąbrowskim granicę polsko-czechosłowacką w Tatrach. Został schwytany przez podporządkowaną komunistycznemu ministrowi Vaclavowi Noskowi czechosłowacką służbę bezpieczeństwa i wydany MBP. 15 listopada 1947 Sejm wyraził zgodę na wydanie go władzom sądowym. Więziony bez procesu do 1951, w 1951 skazany na 10 lat więzienia, zwolniony w 1954 na przerwę w wykonywaniu kary z powodu złego stanu zdrowia, amnestionowany w 1957.

Przypisy

Bibliografia, linki

• Wielka Encyklopedia PWN T. IV, 2001.
• Andrzej Krzysztof Kunert: Słownik biograficzny konspiracji warszawskiej 1939-1945 T.1. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 1987, s. 38–39. ISBN 83-211-0758-3.
• Marek Łatyński, Nie paść na kolana. Szkice o opozycji lat czterdziestych wyd. II rozszerzone, Wrocław 2002, Wyd. Towarzystwo Przyjaciół Ossolineum
• Profil na stronie Biblioteki Sejmowej