Wiesław Nowicki

Wiesław Nowicki (ur. 13 listopada 1946 w Łodzi, zm. 24 maja 2012 w Gdańsku) – polski aktor teatralny i filmowy, publicysta, dziennikarz, reżyser teatralny, działacz kulturalny i propagator muzyki klasycznej.

Życiorys

Syn Sabiny Nowickiej i łódzkiego aktora Zygmunta Nowickiego, mąż aktorki Wandy Neumann. Ze strony matki wnuk z rodziny księgarzy Glücksbergów, a ze strony ojca wnuk łódzkiego tramwajarza miejskiego Józefa Nowickiego. Dwoje dzieci: Dorota Holland z d. Nowicka (ur. w 1972 w Łodzi) i Ewelina Nowicka (ur. w 1982 w Gdańsku), kompozytorka i skrzypaczka.

W roku 1968 ukończył studia na Wydziale Aktorskim Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej i Filmowej im. Leona Schillera w Łodzi z tytułem magistra sztuki. W 1976 na Uniwersytecie Łódzkim zakończył studia doktoranckie w zakresie teatrologii, pod kierunkiem naukowym profesora Stanisława Kaszyńskiego. Po ukończeniu Wydziału Aktorskiego Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej i Filmowej w Łodzi w roku 1968 pracował w wielu teatrach, m.in. Teatru Polskiego w Poznaniu, Teatrze Nowym w Łodzi (1971–1973), Teatrze Wybrzeże w Gdańsku (1973–1985).

Został pochowany w części komunalnej Cmentarza na Dołach w Łodzi.

Działalność reżyserska

W roku 1971 powołał do życia „Teatr Atelier” w Łodzi, gdzie zajął się reżyserią, gdzie wystawił m.in.: Upadek według Alberta Camusa i Proces według Kafki (reż. i wyk.).

W 1977 roku wspólnie z żoną i aktorką Wandą Neumann założył nieinstytucjonalny zawodowy Teatr na Przymorzu, który był kameralnym teatrem poetyckim. Kierunek poszukiwań wyznaczały m.in. takie przedstawienia jak: Mały książę Saint Exuperego i Koncert wiosenny na podstawie opowiadań Janusza Korczaka, a także spektakle według twórczści Jana Brzechwy i Juliana Tuwima. Były to spektakle dwuosobowe, w których każdy z aktorów grał wiele ról. Działalność Teatru na Przymorzu nawiązywała do tradycji włoskich komediantów i do doświadczeń Arkadego Rajkina. Wiesław Nowicki reżyserował i występował w Teatrze na Przymorzu przez 35 lat.

W latach 1987–1988 wyreżyserował w Bałtyckim Teatrze Dramatycznym w Koszalinie Teatr Prof. Tutki Jerzego Szaniawskiego oraz Dwie opowieści Ksawerego Pruszyńskiego (reżyseria, adaptacja i wykonanie). W roku 1989 w Teatrze Polskim w Bydgoszczy m.in. Sztukę konwersacji Kazimierza Brandysa oraz w 1991 Króla Maciusia na wyspie bezludnej Janusza Korczaka (adaptacja i reżyseria). Reżyserował także w Teatrze im. Juliusza Osterwy w Gorzowie Wielkopolskim, m.in. Wańkowicz krzepi według Melchiora Wańkowicza i Krzysztofa Kąkolewskiego.

Inna działalność teatralna i kulturalna

W latach 1974–1977 był sekretarzem literackim Stanisława Hebanowskiego, a w latach 1985–1987 kierownikiem literackim Teatru Miniatura w Gdańsku. Następnie doradcą literackim Teatru Ziemi Pomorskiej w Grudziądzu (1987), konsultantem programowym Bałtyckiego Teatru Dramatycznego im. Juliusza Słowackiego w Koszalinie (1988) oraz konsultantem programowym Teatru Polskiego w Bydgoszczy (1988–1994). W roku 2007 ustanowił wraz z Towarzystwem Przyjaciół Łodzi prestiżowy medal "Pro publico bono", pamięci Sabiny Nowickiej, przyznawany osobom zasłużonym dla kultury polskiej i Łodzi.

Dziennikarstwo

Autor ponad siedmiuset tekstów m.in. na łamach „Wprost”, „Teatru”, „Sceny”, „Twórczości”, „Odry”, „Tak i Nie”, „Odgłosów”, „Tygodnika Kulturalnego”, „Życia Literackiego”, „Kujaw i Pomorza”. Pisał stale felietony o tematyce teatralnej i muzycznej w „Dzienniku Bałtyckim” i „Wieczorze Wybrzeża”.

Twórca wielu programów telewizyjnych o tematyce kulturalnej, m.in. „Salon artystyczny Wiesława Nowickiego“, „Twarze” i „Musica noster amor“. Prowadził wywiady dla „Telewizji Trójmiasto” w Gdańsku 1994–1996 oraz „Gdańskiej Telewizji Kablowej” z osobowościami sceny muzycznej takimi jak Wanda Wiłkomirska, Krzysztof Jakowicz, Konstanty Andrzej Kulka. Reżyser filmów biograficznych o Pawle Adamowiczu, Tomaszu Posadzkim oraz Janie Zarębskim.

Ważniejsze role teatralne

• Hilarion w Kuszeniu św. Antoniego Gustave Flauberta (reż. S. Hebanowski); (prapremiera polska)
• Jan w Fantazym J. Słowackiego
• król w Mazepie J. Słowackiego
• Zielony Pajac w Śnie Felicji Kruszewskiej (reż. S. Hebanowski)
• Gregoire w Teatrze odwiecznej wojny Nikolaja Jewreinowa (reż. S. Hebanowski)
• Paszka w Zeszłego lata w Czulimsku Aleksandra Wampilowa (reż. S. Hebanowski)
• Mak-Yks w Pierścieniu wielkiej damy Cypriana Kamila Norwida
• Charles w Urodzinach Whitinga
• Kajfasz w – Judasz z Kariothu Rostworowskiego
• Widmo w Weselu Stanisława Wyspiańskiego
• Mularz w – Sprawie Dantona Stanisławy Przybyszewskiej w reż. Macieja Karpińskiego

Za monodramy Żale Orfeusza nad Eurydyką Kniaźnina (1968) i Biografia heroiczna według Jerzego Lovella (1969) otrzymał nagrody aktorskie na Festiwalach Teatrów Jednego Aktora we Wrocławiu.

Role filmowe

• Złote Koło, reż. Stanisław Wohl, 1971
• Stan wewnętrzny, reż. Krzysztof Tchórzewski, 1983
• Pan na Żuławach (serial tv), reż. Sylwester Szyszko, 1984

Ważniejsze publikacje

• Ludzie prawdziwi Tadeusza Gwiazdowskiego („Teatr”, 1985)
• Klisza Pamięci, wspomnienie o Stanisławie Hebanowskim (1987)
• Teatr Mariana Kołodzieja („Tak i Nie”; 1990)
• Korczak nieznany „Kujawy i Pomorze”; 1993)
• Jerzy Kreczmar („Kujawy i Pomorze”; 1994)

Odznaczenia

• Srebrny Krzyż Zasługi (1986)
• Medal Prezydenta Miasta Gdańska (1978)

Przypisy

Bibliografia

• Wiesław Nowicki w bazie filmpolski.pl
• Dziennik Bałtycki, Zmarł Wiesław Nowicki
• Rzeczpospolita, Wiesław Nowicki nie żyje