Uladzislava Lutsevich

Уладзісла́ва Фра́нцаўна Луцэ́віч (у дзявоцтве Станке́віч; 25 снежня 1891, Вішнева, цяпер Валожынскі раён, Мінская вобласць — 25 лютага 1960, Мінск) — беларуская літаратуразнаўца і культурная дзяячка. Заслужаны дзеяч культуры Беларусі (1959). Жонка Янкі Купалы.

Біяграфічныя звесткі

Маці Эмілія Манэ была ў шлюбе з французам, сваяком мастака Клода Манэ, калі той памёр, як актыўная рэвалюцыянерка, пераехала ў Варшаву, затым у Гродна, і ў Вішнева, працаваць гувернанткай. На руках у яе была дачка Марыя. У Вішневе яна пазнаёміліся з ляснічым Францам Станкевічам і неўзабаве ажанілася. Ад гэтага шлюбу нарадзіліся яшчэ двое дзяцей: Вікенцій і Уладзіслава.

Скончыла Віленскую гімназію (1906), педагагічныя курсы ў Варшаве (1908). Працавала выхавацелькай дзіцячага прытулку ў Вільні. Вяла прапаганду ў рабочых гуртках. У 1911 годзе намаганнямі яе і Алаізай Пашкевіч былі створаны некалькі нелегальных беларускіх школ у Лідскім павеце і Нова-Вільні. У 1909 і 1911 гадах прыцягвалася да суда. У 1914 годзе арганізоўвала прытулак для дзяцей бежанцаў. Прапагандавала беларускую літаратуру, друкавала вершы ў «Нашай ніве». У 1916 выйшла замуж за Янку Купалу. 3 1919 года ў Менску, працавала інспектарам дашкольных устаноў Наркамасветы БССР, выхавацелькай і педагогам-метадыстам дзіцячых устаноў, на радыё. У 1944—1960 гадах дырэктарка Літаратурнага музея Янкі Купалы.

Пахавана на Вайсковых могілках у Мінску.

Літаратуразнаўчая і культурная дзейнасць

Складальніца зборнікаў матэрыялаў пра жыццё і творчасць Янкі Купалы «Янка Купала» (1952, з В. Тарасавым), «Любімы паэт беларускага народа» (1960), «Янка Купала ў беларускім мастацтве» (1958), «Бібліяграфія твораў Янкі Купалы» (ч. 1, 1955, з Н. Кудраўцавай). Аўтарка артыкулаў і ўспамінаў пра Янку Купалу, успамінаў пра Змітрака Бядулю, Цётку. Сабрала і апрацавала «Народныя дзіцячыя песенькі» (1939), склала «Дашкольны спеўнік» (1928, з А. Савёнак), «Зборнік вершаў для дашкольных устаноў» і «Для маленькіх» (абодва 1940), апрацоўвала народныя казкі.

Творы

• Янка Купала ў Вільні // Беларусь. 1945. № 6;
• Мае ўспаміны пра Змітрака Бядулю // Беларусь. 1946. № 11-12;
• 3 успамінаў аб Янку Купалу // Янка Купала. Мн., 1955;
• Новыя матэрыялы пра Янку Купалу // ЛіМ. 1959. 30 мая.

Зноскі

Літаратура

• Раманоўская Я. Акрыленая песняй // Полымя. 1971. № 12;
• Андрэева Е. Педагог і грамадскі дзеяч // Полымя. 1982. № 7;
• Тарасава Т. Песня вернасці // Дэень паэзіі — 82. Мн., 1982.

Спасылкі

• Луцэвіч Уладзіслава Францаўна