Tatiana Cabaj

Tatiana Cabaj z d. Steinwachen – Polka, „Sprawiedliwa wśród Narodów Świata”.

Życiorys

Tatiana Cabaj była żoną Jana Cabaja, oficera Wojska Polskiego. Mieli córki Janinę i Antoninę. W latach 1930–1938 mieszkali w Kołomyi, później przeprowadzili się do Garwolina. Ich sąsiadami w Kołomyi była rodzina Grünbergów – Baruch i Freda z domu Zuckerman z dziećmi: Miriam i Karolem. Janina przyjaźniła się z Miriam, z którą uczęszczała do szkoły. Antonina zaś przyjaźniła się z bratem Miriam – Karolem. Podczas okupacji niemieckiej Jan działał w ruchu oporu. W Armii Krajowej udzielały się córki.

W 1941 Grünbergowie znaleźli się w getcie w Kołomyi, następnie zaś w Stanisławowie. Baruch i Karol zginęli. Freda wraz z córką zostały złapane w getcie w Stanisławowie w listopadzie 1942. Zbiegły podczas transportu. Podczas ucieczki Freda w wyniku skoku złamała obie nogi. Miriam sama dotarła do Cabajów, gdzie otrzymała schronienie i pozostawała na utrzymaniu do stycznia 1943. Od przyjaciółki dostała dokumenty na nazwisko Helena Balkowska. Miriam, mimo zapewnień Cabajów, że może zostać u nich, na początku 1943 udała się do Warszawy, gdzie uzyskała kennkartę. Pracowała jako pomoc kuchenna i sprzątaczka. Na niedziele przyjeżdżała do Cabajów. W październiku 1944 opuściła Warszawę razem z żandarmerią. Na początku marca 1945 została wyzwolona przez oddziały amerykańskie w Ahlen. Po wojnie pozostała w Niemczech, gdzie wyszła za mąż za Helmuta Sandera (1921–1993). Utrzymywała kontakt z Cabajami.

W 1943 Niemcy aresztowali Jana Cabaja za działalność konspiracyjną. W kwietniu 1944 został stracony na Zamku Lubelskim.

W 1991 Tatiana Cabaj wraz z mężem i córkami zostali odznaczeni medalem Sprawiedliwych wśród Narodów Świata.

Przypisy