Tadeusz Link

Tadeusz Link (ur. 31 października 1916 we Lwowie, zm. 27 maja 2000 w Gdańsku) – polski fotografik, znany przede wszystkim z fotografii teatralnej, był również autorem aktów i pejzaży.

Życiorys

Tadeusz Link wychowywał się w rodzinie o tradycjach artystycznych. Jego matka, Stefania Linkowa, była śpiewaczką operową i estradową. Rodzice rozstali się krótko po narodzinach syna, ojciec nie utrzymywał kontaktów z rodziną. Matka wraz z synem przeprowadziła się do Krakowa. Tutaj Tadeusz uczył się w szkole podstawowej św. Wojciecha i w IV Gimnazjum Państwowym im. H. Sienkiewicza, rozpoczął również studia na Uniwersytecie Jagiellońskim, jednak przerwała je wojna.

Już od dzieciństwa zajmował się fotografowaniem, pierwszy aparat fotograficzny dostał w wieku 10 lat. W czasie wojny rozpoczął pracę w hurtowni Papierów Fotograficznych. Zajął się też wtedy profesjonalnym fotografowaniem, wykonując głównie fotografie portretowe.

W 1943 roku poznał Irenę Zaleską, z którą ożenił się 21 października 1944 roku. W latach 1945-1947 podjął studia operatorskie w Instytucie Filmowym w Krakowie. Pracował wtedy jako reporter Wojewódzkiego Urzędu Informacji i Propagandy w Krakowie, od 1947 roku rozpoczął natomiast pracę w Polskiej Kronice Filmowej, jako asystent operatora, początkowo Poznaniu, później w Krakowie, z operatorem Jarosławem Brzozowskim.

W 1947 roku przeprowadził się do Gdyni, gdzie równolegle do pracy operatowa w PKF podejmował również inne zajęcia, takie jak sprzedawca aparatów fotograficznych i taksówkarz. Współpracę z PKF zakończył w 1957 roku, pracując odtąd jako samodzielny operator. W latach 1965-1975 był reżyserem światła w telewizji gdańskiej. W latach 50. rozpoczęła się jego współpraca z teatrem, która trwała nieprzerwanie do końca lat 80.

Jako fotograf był aktywny do 1992 roku. Pod koniec lat 90. zaczął poważnie chorować. Zmarł 27 maja 2000 roku. Pochowany został na Cmentarzu Witomińskim w Gdyni.

Praca artystyczna

W 1951 roku Tadeusz Link został członkiem Związku Polskich Artystów Fotografików. Po raz pierwszy swoje prace zaprezentował w roku 1948 na Ogólnopolskiej Wystawie Fotografii Artystycznej w Sopocie. Później uczestniczył w około 35 krajowych i 30 zagranicznych wystawach i konkursach. W 1957 Międzynarodowa Federacja Sztuki Fotograficznej nadała mu tytuł Artiste FIAP, natomiast w 1967 – Excellence FIAP (za wybitne osiągnięcia artystyczne w dziedzinie fotografii). Pierwsza indywidualna wystawa artysty odbyła się w 1963 roku, w sopockim BWA. Na I Światowej Wystawie Fotografiki Teatralnej w Nowym Sadzie otrzymał w kwietniu 1965 roku Brązowy Medal. Tadeusz Link został również odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (w 1968 roku) i Złotą Odznaką Zasłużony Pracownik Morza (w 1971 roku – za wybitne osiągnięcia w dziedzinie filmu i fotografiki). Obok szeregu wystaw fotografii teatralnej brał także udział w roku 1970 w I Ogólnopolskim Salonie Fotografii Artystycznej "Venus 70 – Akt i Portret".

Fotografią teatralną zajął się Tadeusz Link w latach 50., za namową reżysera i dyrektora (w latach 1958-1960) Teatru Wybrzeże – Zygmunta Hübnera. Pierwszą serię zdjęć dokumentujących spektakl tego teatru wykonał w 1958 roku. Jego współpraca z Teatrem Wybrzeże trwała ponad 30 lat. Wykonywał również zdjęcia spektakli teatrów amatorskich, Teatru Ziemi Gdańskiej, Teatru Rapsodycznego, teatru lalek Miniatura, teatru telewizji i wielu innych teatrów. Jednym z ulubionych tematów jego prac był balet, który fotografował na scenach Opery Bałtyckiej i Teatru Muzycznego.

Poza fotografią teatralną Link wykonywał pejzaże (w pracach tych widoczny jest wpływ Bułhaka i Hartwiga) i akty. W latach 60. współpracował też z Zespołem Pieśni i Tańca "Śląsk". Podczas prób plenerowych w parku w Koszęcinie wykonał setki zdjęć, które reklamowały zespół w wielu wydawnictwach.

W prywatnym archiwum artysty zachowało się ponad 12000 negatywów, na których zarejestrowano spektakle Teatru Wybrzeże, 1500 – Teatru Miniatura, ponad 5000 – Opery Bałtyckiej oraz kilka tysięcy – ze spektaklami innych teatrów.

Wystawy indywidualne

• "Tadeusz Link – Fotografia" – BWA, Sopot (1963)
• "Impresje baletowe" – Opera w Gdansku (1968)
• "Fotografia" – Gdynia (1975; 1980)
• "Fotografia" – Budapeszt, Węgry (1965)
• "Fotografia" – Łódź (1966)
• "Balet" – Sztokholm, Szwecja (1968)

Wystawy zbiorowe (wybór)

• MSF (dyplom honorowy) – Brazylia (1955)
• MSF (dyplom honorowy) – Jugodławia (1958)
• III Ogólnopolska Wystawa Fotografii Marynistycznej (dyplom honorowy) – Warszawa (1960)
• X OWF ZPAF (dyplom honorowy) – Warszawa (1960)
• XI OWF ZPAF (dyplom honorowy) – Warszawa (1961)
• OWF "Sport i Turystyka w Polsce Ludowej" (I nagroda) – Warszawa (1964)
• MSF (dyplom honorowy) – Belgia (1964)
• MSF I Triennale Fotografii Teatralnej (brązowy medal) – Novi Sad, Jugosławia (1965)
• MSF II Triennale Fotografii Teatralnej (dyplom) – Novi Sad, Jugosławia (1968)
• MSF IV Biennale Fotografiki Krajów Bałtyckich (brązowy medal) – Malbork (1969)
• MSF "Wenus" (dyplom honorowy Exacta Klut Dresden, dyplom honorowy FASFwP, dyplom honorowy KTF) – kRAKÓW (1970)
• Ogółem w latach 1953 – 1965 uczestniczył w ponad 30 wystawach zbiorowych.

Nagrody i odznaczenia

• Międzynarodowa Federacja Sztuki Fotograficzne przyznała Tadeuszowi Linkowi honorowe tytuły : Artysta FIAP – AFIAP (1957) oraz Excellence FIAP – EFIAP (1967)

Bibliografia

Małgorzata Abramowicz (red.): Tadeusz Link. Sztuka widzenia teatru. Gdańsk: Muzeum Narodowe w Gdańsku. Pałac Opatów w Oliwie, 2007. ISBN 978-83-88669-08-8. " Fotografowie 1946-2006. Słownik biograficzny fotografów polskich ", ​ISBN 83-916405-8-2​