Stanisław Pudłowski

Polish physicist
The basics

Quick Facts

IntroPolish physicist
PlacesPoland
isScientist Physicist Mathematician
Work fieldMathematics Science
Gender
Male
BirthKraków, Poland
Death22 May 1645Kraków, Poland
The details

Biography

Stanisław Pudłowski (ur. przed 23 marca 1597 w Krakowie, zm. 22 maja 1645 tamże) – profesor prawa Uniwersytetu Krakowskiego, matematyk i fizyk.

Życiorys

Pochodził z bogatej krakowskiej rodziny mieszczańskiej, był synem kuśnierza Stanisława i jego żony Jadwigi Honoraty. Studia na Akademii Krakowskiej podjął 12 maja 1612, stopień bakałarza uzyskał w 1614, a doktorem filozofii w 1618. Jako bakałarz w latach 1615–1617 prowadził na Wydziale Filozoficznym wykłady z retoryki i kalendarza gregoriańskiego. W 1619 podjął w Krakowie studia prawnicze, które kontynuował w latach 1622–1625 w Rzymie 25 stycznia 1625 uzyskując doktorat obojga praw. Do Krakowa powrócił w 1627 i został oddelegowany do pracy w Akademii Lubrańskiego w Poznaniu gdzie wykładał do 1632. 18 czerwca 1632 został profesorem prawa cywilnego i kanonicznego, doktorat nostryfikował 19 grudnia 1634. W 1632 wraz z Janem Brożkiem reprezentował interesy uczelni na sejmie warszawskim w sporze z jezuitami. W 1633 w Rzymie uzyskał do papieża Urbana VIII zakaz prowadzenia szkół publicznych przez jezuitów Krakowie. W 1635 został prepozytem w kościele św. Mikołaja. W budynkach probostwa urządził pracownię fizyczną i prywatne obserwatorium astronomiczne. Był pierwszym matematykiem, który proponował oparcie jednostek miar na zjawiskach fizycznych i wymiarach Ziemi. Razem z Tytusem Liwiuszem Boratinim proponował oprzeć miarę długości na zjawisku wahadła matematycznego, jednostka miała nasić nazwę metra katolickiego. W 1638 został dziekanem Wydziału Prawa. W semestrze zimowym 1640 został wybrany na urząd rektora Akademii Krakowskiej w 1642 został podkanclerzym uczelni. Od 1643 zasiadał w synodalnej komisji egzaminacyjnej. Zmarł w Krakowie po krótkiej chorobie i został pochowany w kościele Św. Mikołaja, gdzie egzekutorzy testamentu wznieśli mu niezachowany do dziś nagrobek z epitafium. Zgromadził jeden z największych i najcenniejszych księgozbiorów w XVII wieku niestety uległ on zniszczeniu i rozproszeniu. Pozostawił także szereg prac przygotowanych do druku, które jednak wskutek zaniedbań egzekutorów testamentu uległy całkowitej zatracie lub spłonęły w 1719 w wielkim pożarze Collegium Iuridicum. W testamencie pozostawił legaty dla kościoła św. Mikołaja, kościoła św. Marii Magdaleny oraz ufundował altarię w Kościele Mariackim.

Bibliografia

  • Leszek Hajdukiewicz Stanisław Pudłowski (1597–1645) [w:] Polski Słownik Biograficzny tom XXIX wyd. 1986 s. 344–347
  • Maciej Mikuła „Stanisław Pudłowski”, [w:] „Profesorowie Wydziału Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego 1364-1780” tom 1 wyd. 2015 s. 352–354
  • Steczkowski Piotr, Kontrola miar i wag w zaborze rosyjskim, [w:] Mówią wieki nr 10/009 (597).
  • Polski akcent prehistorii systemu metrycznego
Rektorzy Uniwersytetu Jagiellońskiego
Rektorzy Uniwersytetu Jagiellońskiego
The contents of this page are sourced from Wikipedia article on 16 Jun 2020. The contents are available under the CC BY-SA 4.0 license.