Stanisław Bodniak

Stanisław Bodniak (ur. 29 października 1897 w Starej Wsi, zm. 15 października 1952 w Kórniku) – historyk polski, profesor Uniwersytetu Poznańskiego.

Życiorys

Był synem robotnika wiejskiego Jakuba i Wiktorii z Guzów. Uczęszczał do szkoły wiejskiej w Humniskach (1905-1909). W 1918 ukończył Gimnazjum Klasyczne w Brzozowie (w jego klasie był m.in. Henryk Kapiszewski). W 1920 rozpoczął studia w Seminarium Duchownym w Przemyślu, następnie przeniósł się na historię i filologię na Uniwersytecie Jagiellońskim (1920-1924). W 1926 obronił na UJ doktorat na podstawie pracy Marcin Kromer 1512-1570. Zarys biograficzny. Jeszcze w czasie studiów pracował jako nauczyciel historii, geografii i języka niemieckiego w gimnazjum humanistycznym w Grybowie (1921-1924); w latach 1924-1926 był asystentem w Seminarium Historii Kultury UJ.

W 1926 podjął pracę w Bibliotece Kórnickiej; od 1930 pełnił funkcję dyrektora Biblioteki i pozostał na tym stanowisku do końca życia, z przerwą na lata wojny. W 1936 został członkiem-korespondentem Towarzystwa Naukowego Warszawskiego. W latach 1940-1944 pracował w Dziale Rękopisów Biblioteki Narodowej w Warszawie oraz prowadził wykłady z historii Polski i historii kultury na Uniwersytecie Ziem Zachodnich w Warszawie. W 1945 powrócił do pracy w Bibliotece Kórnickiej, został także docentem w Katedrze Historii Kultury Uniwersytetu Poznańskiego. Od 1947 kierował tą Katedrą, rok później otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego; współpracował z Instytutem Zachodnim w Poznaniu. Prowadził na uniwersytecie wykłady z historii Polski, historii marynistyki i historii kultury. Zajmował się w pracy naukowej również edytorstwem i bibliotekoznawstwem.

Ustalił dane biograficzne Stanisława Kostki, wojewody chełmińskiego i podskarbiego ziem pruskich w okresie panowania Zygmunta Starego i Zygmunta Augusta. Wysunął i udowodnił tezę, że Polska pojawiła się aktywnie na Bałtyku już w czasach Zygmunta Starego, a nie jak wcześniej sądzono za panowania Zygmunta Augusta, a rzekomy pierwszy polski admirał Tomasz Serping był postacią fikcyjną. Udokumentował także różnice między mylonymi wcześniej osobami – Wacławem Duninem Wąsowiczem (uważanym za inicjatora polskiej straży morskiej, a faktycznie działającym na lądzie) i Stanisławem Wąsowiczem. Zajmował się historią księgarstwa poznańskiego. W 1952 wydał tom XIV Acta Tomiciana, przygotował także edycję dzieł Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Dokonał inwentaryzacji zbioru inkunabułów, rękopisów i dyplomów Biblioteki Kórnickiej oraz skatalogował XVI, XVII i XVIII-wieczne rękopisy Biblioteki Narodowej w Warszawie. Wydawał także diariusze XVI-wieczne.

W 1933 został członkiem Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, należał także m.in. do Stowarzyszenia Historyków Sztuki i Kultury Materialnej.

Niektóre prace

• Kongres Szczeciński na tle bałtyckiej polityki polskiej (1929)
• Tytus Działyński (1929)
• Komisja morska Zygmunta Augusta (1931)
• Losy flotylli Batorego w Elblągu (1934)
• Albrecht Hohenzollern (1935)
• Najdawniejszy plan porozumienia Polski z Moskwą przeciw Niemcom z lat 1571–72 (1946)
• Polska a Bałtyk za ostatniego Jagiellona (1946)
• Jana Kostka kasztelan gdański (1979, wyd. pośmiertne)

Przypisy

Bibliografia

• Biogramy uczonych polskich, Część I: Nauki społeczne, zeszyt 1: A-J, Wrocław 1983
• Uczniowie oraz absolwenci Gimnazjum i Liceum Ogólnokształcącego w Brzozowie. W: Jerzy F. Adamski: 75 lat Gimnazjum i Liceum Ogólnokształcącego w Brzozowie. Brzozów: Muzeum Regionalne PTTK w Brzozowie, 1984, s. 31.