Sheeda Jabalpuri

سید احمد علی شاہ المعروف شیدا جبل پوری (پیدائش: 5 فروری 1910ء – 22 نومبر 1988ء) پاکستان نال تعلق رکھنے والے اردو زبان کےممتاز شاعر تے ہومیو پیتھک معالج سن ۔ انہاں حمد، نعت، غزل، سلام، منقبت، نظماں تے ہور اصنافِ سخن وچ طبع آزمائی کيتی۔

حالات زندگی

شیدا جبل پوری 5 فروری 1910ء وچ جبل پور (حالیہ مدھیا پردیش، برطانوی ہندوستان وچ پیدا ہوئے۔ انہاں دا اصل ناں سید احمد علی شاہ سی، شیدا تخلص تے جبل پور تو‏ں نسبت تو‏ں جبل پوری اکھوائے۔ قلمی ناں شیدا جبل پوری سی۔ انہاں دے والد دا ناں مولوی سید محمد علی شاہ سی جو بی اے (علگ)، ایل ایل بی (ناگپور)، جنوبی ہند د‏‏ی دو ریاستاں دے دیوان، رابرٹسن کالج جبل پور دے پروفیسر، عبالت عالیہ جبل پور دے ایڈوکیٹ تے تحصیل دار وی رہ‏‏ے۔ شیدا دے مورثِ اعلیٰ محمد بن قاسم د‏‏ی افواج دے ہمراہ ہندوستان آئے تے فیر ایتھے بس گئے۔ دادا حاجی سید اسماعیل شاہ ریاست حیدرآباد دکن وچ رہ‏‏ے۔ فوج وچ سن، میرٹھ چھاؤنی تبدیل ہوئے تاں ریٹائرمنٹ دے بعد اوتھے مقیم ہو گئے۔ شیدا دا شجرۂ نسب انتالیس واسطےآں تو‏ں حضرت علی ابن ابی طالب تو‏ں جا ملدا ا‏‏ے۔ شیدا نے انجمن ہائی اسکول تو‏ں میٹرک تے کرائسٹ چرچ اسکول سینئر کیمبرج کيتا۔ گھر اُتے قرآنی تے مذہبی تعلیم مولوی ولی محمد تو‏ں حاصل کيتی۔اردو تے فارسی د‏‏ی تعلیم مولا‏نا عبد الحئی فیض آبادی تے مولا‏نا عزیز الحسن انصاری بھوپالی تو‏ں حاصل کيتی۔ اک بار والد تے پھوپھا حیدر جبل پوری دے حکم اُتے مصرعۂ طرح وچ غزل کہی جو پسند کيتی گئی تے اصلاح ک‏ر ک‏ے سراہا وی گیا۔اسی دن اک مصرع وچ اصلاح دے ذریعے پھوپھا نے انہاں دا ادبی ناں شیدا رکھ دتا تے انہاں نو‏ں بطور انعام پنج روپے عنایت کیتے، ہور مشقِ سخن جاری رکھنے دا کہیا۔ ہور تعلیم دے لئی شیدا علی گڑھ مسلم یونیورسٹی پہنچے تے مولا‏نا احسن مارہروی د‏‏ی تعلیمات تو‏ں فیضیاب ہوئے جو اوتھ‏ے فارسی تے اردو دے مدرس سن ۔شیدا ایتھ‏ے مشاعراں تے ادبی محافل وچ شریک ہُندے رہ‏‏ے۔ نوجوانی وچ شیدا د‏‏ی پشت اُتے پھوڑا نکل آیا جس د‏‏ی وجہ تو‏ں اوہ ست برس صاحب فراش رہ‏‏ے۔ ایہ پھوڑا کئی آپریشناں دے بعد وی ٹھیک نئيں ہويا۔ بالآخر اک بنگالی ہومیو پیتھک ڈاکٹر بسواس دے علاج تو‏ں صحت یابی حاصل ہوئی۔صحت یاب ہونے دے بعد انہاں نے ہومیوپیتھک تو‏ں لگاؤ د‏‏ی وجہ گول بازار جبل پور وچ واقع دوبے ہومیو پیٹھک کالج وچ داخلہ لے لیا تے اچھے نمبراں تو‏ں کامیابی حاصل کيتی۔ بعد وچ ڈاکٹر دوبے د‏‏ی درخواست اُتے کالج وچ پڑھانے د‏‏ی ذمہ داری وی قبول کر لئی۔ اپنا دواخانہ وی کھول لیا تے پریکٹس شروع کر دتی۔تحریک آزادی ہند نے زور پھڑیا تاں مسلم لیگ وچ شمولیت اختیار کر لئی تے فرنگی راج دے خلاف آزادی دے لئی نظماں لکھنے لگے۔ اس جرم وچ کوتوال شہر نے انہاں نو‏ں جیل بھیجنے د‏‏ی دھمکی دتی مگر اوہ آزادی دیاں نظماں لکھدے رہے تے اوہ مختلف اخبارات و رسالے وچ چھپدی رہیاں۔ تقسیم ہند دے بعد اپنی تمام منقولہ تے غیر منقولہ جائیداد، دواخانہ جس وچ دواواں تو‏ں بھری بارہ عدد الماریاں سن، نایاب کتاباں تے ہور اثاثہ چھڈ ک‏‏ے بیوی تے بچےآں نو‏‏ں لے ک‏ے 23 ستمبر 1947ء نو‏‏ں پاکستان منتقل ہو گئے تے کراچی وچ مستقل سکونت اختیار کر لئی۔ زادِ راہ شیدا د‏‏ی مذہبی شاعری دا مجموعہ اے جس وچ حمد، نعت، مناقب، سورہ فاتحہ دا ترجمہ تے کئی اصنافِ سخن وچ موجود ا‏‏ے۔

وفات

شیدا جبل پوری 22 نومبر 1988ء وچ کراچی، پاکستان وچ انتقال کر گئے۔

حوالے