Sadun Ghajdan

Sadun Ghajdan (ur. 1930 w Bagdadzie, zm. 1985) – iracki wojskowy, członek irackiej Rady Dowództwa Rewolucji, jeden z liderów zamachu stanu w Iraku w 1968.

Życiorys

Ukończył Akademię Wojskową w Bagdadzie. Nie należał do partii Baas, jedynie w 1963 krótko z nią sympatyzował. W 1968 należał do elity władzy skupionej wokół prezydenta Abd ar-Rahmana Arifa, który darzył go zaufaniem. Był dowódcą batalionu czołgów w irackiej Gwardii Republikańskiej i odegrał znaczącą rolę podczas zamachu stanu przeprowadzonego w lipcu 1968 przez iracką partię Baas i współpracujących z nią wojskowych. Podczas puczu on właśnie wprowadził do sztabu Gwardii czołowych działaczy partii Baas - Ahmada Hasana al-Bakra, Saliha Mahdiego Ammasza i Hardana at-Tikritiego. Różne źródła różnią się w ocenie, czy inicjatywa przeprowadzenia przewrotu wyszła od rozczarowanych postawą Arifa wojskowych (obok Ghajdana także Abd ar-Razzak an-Najif i Ibrahim Abd ar-Rahman ad-Dawud), czy też to liderzy partii Baas, zwłaszcza al-Bakr, poszukiwali kontaktów w wojsku, by móc odzyskać władzę.

Po sukcesie puczu Ghajdanowi powierzono dowodzenie Gwardią Republikańską. Wszedł również do Rady Dowództwa Rewolucji i od jesieni 1968 do 1970 dowodził garnizonem bagdadzkim. W odróżnieniu od pozostałych wojskowych, którzy przyczynili się do przejęcia władzy przez partię Baas, nie został usunięty z elity władzy w końcu lipca 1968; zgodził się poprzeć baasistów przeciwko an-Najifowi i ad-Dawudowi. W roku następnym, w maju, publicznie zapowiedział nadanie autonomii Kurdom irackim. W 1970 został ministrem spraw wewnętrznych. W celach propagandowych ogłoszony, że przystąpił do partii Baas.

W 1973, podczas nieudanej próby zamachu stanu przeprowadzonej przez Nazima Kazzara, został przez Kazzara porwany, a następnie wzięty jako zakładnik razem z ministrem obrony Hammadem Szihabem. Gdy wojsko irackie uniemożliwiło Kazzarowi ucieczkę do Iranu, jego towarzysze zabili Szihaba, zaś Ghajdana ciężko ranili.

W 1974 został ministrem komunikacji, zaś w 1979 Saddam Husajn mianował go wicepremierem. W 1982, podczas rekonstrukcji gabinetu, stracił obydwa stanowiska. Został również wykluczony z Rady Dowództwa Rewolucji. Trzy lata później zmarł.

Przypisy

Bibliografia

• Farouk-Sluglett M., Sluglett P.: Iraq Since 1958. From Revolution to Dictatorship. London & New York: I. B. Tauris, 2003. ISBN 1-86064-622-0.
• EdmundE. Ghareeb EdmundE., Historical Dictionary of Iraq, BethB. Dougherty, Lanham, Md.: Scarecrow Press, 2004, ISBN 978-0-8108-6568-6, OCLC 176876157 .
• Tripp Ch.: Historia Iraku. Warszawa: Książka i Wiedza, 2009. ISBN 978-83-05-13567-2.