Rosa Spier

Rosa Spier (Den Haag, 7 november 1891 – Amsterdam, 8 juli 1967) was een Nederlands harpiste.

Spier kreeg al op jonge leeftijd belangstelling voor muziek. Ze studeerde op het Koninklijk Conservatorium in Den Haag. Ze was dermate getalenteerd dat haar begeleiders haar al op haar dertiende voor het eerst het concertpodium op stuurden.

Na haar opleiding nam ze lessen bij Otto Müller, soloharpist bij de Berliner Philharmoniker. Het was het begin van een muzikale loopbaan, waarbij ze afwisselend in dienst was van een orkest en voor eigen risico als soliste haar diensten aanbood.

Ze was achtereenvolgens werkzaam bij het Residentie Orkest, het Concertgebouw Orkest en het Radio Filharmonisch Orkest. Het musiceren combineerde ze met lesgeven. Een van haar leerlingen was Phia Berghout. Ook heeft ze enkele composities voor harp geschreven, waaronder de Impressions on Saul and David.

Vanaf 1932 werkte Rosa Spier als soloharpiste bij het Concertgebouworkest. Toen in mei 1941 alle Joodse musici in symfonieorkesten werden ontslagen, verloor ook zij haar baan. In september 1941 speelde ze bij het Joodsch Symfonie-Orkest. Ze moest onderduiken, maar werd verraden en ze kwam in concentratiekamp Westerbork terecht. Haar huis werd "gepulst" (leeggehaald). Een buurman zag kans de harp voor roof te behoeden. In september 1944 werd ze op transport gesteld naar het concentratiekamp Theresienstadt. In februari 1945 werd ze uitgewisseld en kon ze naar Zwitserland vertrekken.

Toen Spier na de oorlog terugkwam, was ze al haar bezittingen kwijt, behalve die harp, die door de buurman was bewaard.

Tot op hoge leeftijd bleef ze concerten geven, hoewel haar lichamelijke gesteldheid haar dat steeds moeilijker maakte. Vanuit deze constatering begon ze ideeën te ontwikkelen en plannen te maken voor een woongemeenschap, waar oudere kunstenaars en intellectuelen elkaar kunnen inspireren. Die omgeving is er in 1969 gekomen, het naar haar genoemde Rosa Spier Huis in Laren. Spier heeft de opening daarvan niet meer mogen meemaken. Zij stierf twee jaar eerder. Dat het huis er is gekomen, is voor een groot deel te danken aan de inspanningen van haar vriendin Henriette Polak-Schwarz.

Rosa Spier is begraven op de begraafplaats Westerveld in Driehuis (Velsen).

De biografie Weg van de harp over Rosa Spiers leven, geschreven door Regina Ederveen, is gepubliceerd in juli 2011 bij uitgeverij Cantique te Rijssen.