Marjo Tal

Levensloop

Vanaf haar vijfde jaar kreeg Marjo Tal piano- en vioolles. Als oudste van drie dochters van joods-liberale ouders, begon ze op haar dertiende met pianoles bij Nelly Wagenaar. Ook studeerde ze compositie bij Sem Dresden. Na haar eindexamen aan het Amsterdams Conservatorium in 1936 studeerde ze gedurende drie jaar in Londen, waarna zij terug in Nederland een veelbelovend solistendebuut maakte in 1940.

Echter al gauw werd optreden onmogelijk vanwege de oorlog. Tijdens de Tweede Wereldoorlog gingen al haar vroege composities verloren toen zij moest onderduiken. Ze verloor haar vader op jonge leeftijd, haar moeder wist ternauwernood Bergen-Belsen te overleven.

Als internationaal concertpianiste in de jaren vijftig ging zij op tournee naar het Verenigd Koninkrijk, Denemarken, Frankrijk, België en Israël. Naast Beethoven speelde ze bij voorkeur eigen composities, ook vertolkte zij Liszt en Bartók.

In de jaren vijftig en zestig verbleef Marjo Tal vaak in Parijs. Zij componeerde meer dan honderdvijftig chansons op teksten van Franse dichters als Paul Fort, Robert Desnos, Jacques Prévert en Raymond Queneau. Opvallend waren de programma’s waarin ze voor de pauze optrad met een klassiek pianorepertoire en na de pauze als chansonnière, zichzelf begeleidend op de piano.

Vanaf 1968 legde Tal zich toe op componeren en muziekpedagogiek. Haar liederen werden met grote regelmaat utgevoerd en ze schreef het werkboek Solfeggio voor de gevorderde muziekstudent, met muzikaal waardevol oefenmateriaal.

In 1988 emigreerde Tal naar Israël waar veel leden van haar familie al woonden. Ze vestigde zich in Jeruzalem.

De Canzonen op gedichten van Esther Blom is de laatste gepubliceerde liederencyclus van Marjo Tal. Kort voor haar emigratie zette ze vier gedichten uit de cyclus Uitgeleide op muziek onder de naam Canzonen. Een opmerkelijk initiatief, omdat Tal eerder had laten weten dat Nederlandse teksten haar onvoldoende inspireerden. Bloms warmbloedige, toegankelijke en toch diepgravende poëzie waardeerde ze wel. De betreffende cyclus - over ziekte, dood, afscheid, verdriet en rouw - werd overigens pas in 2001 gepubliceerd in Bloms derde bundel, Waterlijn.

In Nederland werd Marjo Tal vooral geprezen om haar toonzetting van de gedichten van Jan Engelman, Esther Blom, Federico García Lorca, Christine de Pizan, Elisabeth Eybers, Jan Hendrik Leopold, Osip Mandelstam en Anna Achmatova. Zij schreef ook L'inconnue du printemps.