Mária Ďuríčková

Mária Ďuríčková właściwie Mária Masaryková z domu Piecková, ps. M. Ď., M. Ď. Janove (ur. 29 września 1919 w Zvolenskiej Slatinie, zm. 15 marca 2004 w Bratysławie) – słowacka pisarka, redaktorka, tłumaczka, scenarzystka i autorka książek dla dzieci i młodzieży.

Życiorys

Mária Ďuríčková pochodziła z chłopskiej rodziny. Dorastała w domu wielopokoleniowym. Babka była dobrym gawędziarzem i zaszczepiła w niej zamiłowanie do opowieści i folkloru. Uczyła się w Zvolenskiej Slatinie a następnie w 1938 r. ukończyła instytut nauczycielski w Lučencu. Pracowała jako nauczycielka w Horný Tisovník (1939–1940), Žitná-Radiša (1940–1941), Šajbe (obecnie Strelníky (1941–1942). Jej mąż, Vojtech Masaryk, był uczestnikiem słowackiego powstania narodowego. W grudniu 1944 r. został uwięziony i zabity w lesie Cibislávka niedaleko Bánovci nad Bebravou. Mária Ďuríčková zachorował na chorobę płuc i musiała porzucić zawód nauczycielki. W latach 1947–1949 studiowała w Bratysławie, ale nie ukończyła nauki z powodu choroby. W 1951 r. pracowała jako redaktor naczelna czasopism dla dzieci „Družba”, w latach 1952–1953 w redakcji „Zornička”, od 1954 r. jako redaktorka książek dla dzieci i młodzieży w czasopiśmie „Mladé letá”. W latach 1969–1970 r. była redaktorką naczelną czasopisma „Slniečko”. Od 1971 r. poświęciła się własnej twórczości.

Twórczość

Mária Ďuríčková swoją twórczość skierował głównie dla dzieci i młodzieży. W 1954 r. wdała swoją pierwszą książkę Rozprávka o dedovi Mrázovi. W 1957 r. ukazała się kolejna Zajko a líška, rok następna Čarovná píšťalka, w której wykorzystała elementy folklorystyczne. W 1960 r. wydała zbiór opowiadań skierowany do starszych dzieci My z ôsmej A (1960), której tytułowa historia stała się kanwą filmu Štefana Uhera My z 9-tej a (1961). Duży sukces odniosła jej książka wydana w 1961 r. Danka a Janka zawierająca opowiadania o dwóch dziewczynach, bliźniaczkach. Na podstawie ich przygód nakręcono animowaną serię dla dzieci, składającą się 14 krótkich, ok. 10 minutowych odcinków.

Z punktu widzenia rozwoju baśni słowackiej, duże znaczenie ma książka Jasietka (1963). W kolejnych dziełach wykorzystywała sposób myślenia dziecka jako podstawę swoich historii: Sestričky z Topánika (1969), Janček Palček (1970), O Katarínce i Túlavý vrch (1970) i Nie je škola jako škola (1974). Bajki i legendy, jako podstawa tematyczna twórczości, widoczna jest szczególnie w latach 70. XX w. w książkach takich jak Biela kňažná (1973), Dunajská kráľovná (1976), Prešporský zvon (1978) i Panenská veža na Devíne (1988). Ďuríčková zajmowała się również produkcją telewizyjną i radiową, tworząc scenariusze do audycji przeznaczonych dla dzieci. Tłumaczyła także książki z czeskiego, niemieckiego i rosyjskiego.

Za swoją twórczość była wielokrotnie nagradzana, m.in. w 1978 r. otrzymała nagrodę IBBY za książkę Dunajská kráľovná i 1980 r. za tłumaczenie książki Krása nevídaná.

Wybrane dzieła

Przypisy