Leonidas Alvalas

Ο Λεωνίδας Αλβάνας (Κέρκυρα 1823 – εντ. 1881), ήταν Έλληνας επτανήσιος συνθέτης του 19ου αιώνα, γνωστός κυρίως για τα τραγούδια του τα οποία χαρακτηρίζονται για το επτανησιακό τους χρώμα. Από αυτή την άποψη μπορεί να θεωρηθεί ως ένας αντιπροσωπευτικός συνθέτης έντεχνου τραγουδιού του δεύτερου (κατά πάσα πιθανότητα) μισού του 19ου αιώνα.

Βιογραφικά στοιχεία

Ο Λεωνίδας Αλβάνας προερχόταν από οικογένεια μορφωμένων Κερκυραίων ευγενών. Ήταν αδελφός του νομομαθούς εκκλησιαστικού φιλολόγου και λογίου, Φρειδερίκου Αλβάνα (1827-91) και της επίσης λογίας Μαργαρίτας Αλβάνα-Μηνιάτη (1821-77). Υπήρξε μέλος (εταίρος) της Φιλαρμονικής Εταιρείας Κερκύρας. Ο Αλβάνας έγραψε -αποκλειστικά- φωνητική μουσική, συγκεκριμένα, για φωνή και ορχήστρα ή όργανα, χορωδιακά και αρκετά τραγούδια. Η μελωδική γραμμή των συνθέσεών του είναι απλή, με χαρακτηριστικό επτανησιακό χρώμα. Τα έργα, φαίνεται ότι, ήταν πολύ δημοφιλή στην Κέρκυρα και τα Επτάνησα του 19ου αιώνα. Τα περισσότερα στοιχεία για τις συνθέσεις του υπάρχουν καταχωρημένα στο Μοτσενίγειο Ιστορικό Αρχείο Νεοελληνικής Μουσικής (φάκελος αρ. 717, Εθνική Βιβλιοθήκη Αθηνών).

Στα Γενικά Αρχεία του Κράτους (Γ.Α.Κ.) του νομού Κερκύρας εντοπίστηκε ένας βιβλιοδετημένος τόμος, ο οποίος περιείχε εικοσιένα τραγούδια για φωνή και πιάνο του συνθέτη (Αρχείο Δ. Κόλλα, Φ. 23/ υπ. 18). Φωτοαντίγραφο του συγκεκριμένου τόμου υπάρχει στη συλλογή παρτιτούρων της Αναγνωστικής Εταιρείας Κερκύρας. Τα τραγούδια που περιέχονται στον τόμο είναι όλα χειρόγραφα, κατά πάσα πιθανότητα από το χέρι τού ιδίου τού Αλβάνα, ενώ είναι αριθμημένα με αριθμό opus από το 1 ως το 21, χωρίς όμως κάποια χρονολογική ένδειξη. Χρησιμοποιείται τόσο η ελληνική όσο και η ιταλική γλώσσα, ενώ σε πέντε περιπτώσεις το κείμενο απαντά και στις δύο γλώσσες. Οι στιχουργοί, ωστόσο, είναι άγνωστοι, πλην του τραγουδιού Όνειρον και όρκος, opus 21, σε στίχους του Κερκυραίου Ιωάννη Ρινόπουλου. Αν και, όλα σχεδόν, τα έργα είναι γραμμένα για φωνή (ή δύο φωνές) και πιάνο, στη σύνθεση Elegia per Canto e Violino, opus 15, η γραμμή του βιολιού μπορεί να εκτελεστεί εναλλακτικά από παιδική φωνή. Επίσης, η ρομάντζα Amelia, opus 19 είναι γραμμένη για Φωνή και Κιθάρα. Αξιοσημείωτο είναι ότι, τα περισσότερα από τα έργα φέρουν αφιέρωση σε κάποιο πρόσωπο.

Εργογραφία

• Το Μαραμένο Λούλουδο, για φωνή και μικρή ορχήστρα
• 4 ντουέτα για βιολί και πιάνο (Απ’ τα Χείλη σου το Ρόδο σε έκδ. Μιχ.Κωνσταντινίδη, Η Εικών σου σε στίχους S. E. Loverdo, Ελεγεία στο A. D. B. για φωνή, βιολί και πιάνο και Η Προδοσία)
• Η Αυγούλα του Χωρικού, για τετράφωνη ανδρική χορωδία
• Εικοσιένα τραγούδια (μερικά από τα οποία: Η προδοσία, Χίλιες φορές, αγάπη μου, Η αγάπη σου με μαραίνει, To μνήμα της αγάπης, Elegia per Canto e Violino, Το ύστερόν μου σου στέλνω τραγούδι, Καλό ταξίδι, Τ’ αστέρια, κ.α.)

(Πηγές εργογραφίας )

Παραπομπές

Πηγές

• Γιώργος Λεωτσάκος, επιμέλεια λήμματος στην εγκυκλοπαίδεια «Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα», έκδοση 1980
• Ιόνιο Πανεπιστήμιο – Τμήμα Μουσικών Σπουδών
• Αλέκα Συμεωνίδου, «Λεξικό Ελλήνων Συνθετών» (ΛΕΣ), εκδόσεις Νάκας, 1995

Δείτε επίσης

• Τα 21 τραγούδια του τόμου, από το Ιόνιο Πανεπιστήμιο – Τμήμα Μουσικών Σπουδών