Kazimierz Opałek

Kazimierz Opałek (1918–1995) – polski prawnik, profesor nauk prawnych, członek rzeczywisty PAN, specjalista w zakresie teorii prawa i państwa. Nauczyciel akademicki, a w latach 1954–1956 dziekan Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Życiorys

Był synem Tadeusza, legionisty, i Eugenii. W latach 1928–1936 odbył naukę w Gimnazjum im. B. Nowodworskiego w Krakowie. W 1936 rozpoczął studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego przerwane wybuchem II wojny światowej. Dyplom uzyskał w 1944 w ramach tajnego nauczania. Przed wojną był asystentem prof. Rafała Taubenschlaga, w 1945 funkcję tę objął u boku prof. Jerzego Lande. W 1946 uzyskał stopień naukowy doktora na podstawie rozprawy pt. Hieronim Stroynowski jako filozof prawa. Habilitował się w 1953 na podstawie dorobku naukowego oraz książki pt. Prawo natury u polskich fizjokratów (Warszawa 1953). Rok później został profesorem nadzwyczajnym na Wydziale Prawa UJ. W 1954 objął stanowisko kierownika Katedry Teorii Państwa i Prawa UJ. Profesorem zwyczajnym został w 1962.

W latach 1954–1956 był dziekanem Wydziału Prawa UJ, w latach 1962–1964 prorektorem UJ. W latach 1968–1973 był redaktorem naczelnym „Kwartalnika Historii Nauki i Techniki”.

Członkostwo w korporacjach naukowych

Korporacje polskie

• Polska Akademia Nauk (od 1977 członek-korespondent; od 1986 członek rzeczywisty)
• Polska Akademia Umiejętności (członek czynny)
• Komitet Nauk Politycznych PAN (przewodniczący w latach 1972–1982)
• Komisja Nauk Prawnych Oddziału PAN w Krakowie (przewodniczący w latach 1975–1995)
• Komisja Nauk Politycznych Oddziału PAN w Krakowie (przewodniczący w latach 1985–1995)

Korporacje zagraniczne

• Academie Internationale d’Historie des Sciences (od 1971)
• Internationale Vereinigung für Rechts- und Sozialphilosophie (przewodniczący Sekcji Polskiej od 1972, później członek Komitetu Wykonawczego)
• Instytut Hansa Kelsena w Wiedniu (członek korespondent od 1980)
• Serbska Akademii Nauk i Sztuk (członek zagraniczny od 1981)
• Bawarska Akademia Nauk w Monachium (od 1993)

Wypromowani doktorzy

• Wiesław Lang
• Aleksander Peczenik
• Jan Woleński
• Tomasz Gizbert-Studnicki
• Jerzy Stelmach
• Krzysztof Grzegorczyk(fr.)

Wybrane publikacje

• Znaczenie i rozwój nauki polskiej w XVIII wieku, Warszawa 1951
• Nauka polskiego Oświecenia w walce o postęp, Warszawa 1951
• Hugona Kołłątaja poglądy na państwo i prawo, Warszawa 1952
• Prawo natury u polskich fizjokratów, Warszawa 1953
• Myśl Oświecenia w Krakowie, Kraków 1955
• Podstawowe prawa i obowiązki obywatelskie w świetle Konstytucji PRL, Warszawa 1955
• Prawo podmiotowe, Warszawa 1957
• System prawa socjalistycznego, Warszawa 1958
• Z zagadnień praworządności socjalistycznej, Warszawa 1958
• Problemy metodologiczne nauki prawa, Warszawa 1962
• Współczesna teoria i socjologia prawa w USA (współautor: Jerzy Wróblewski), Warszawa 1963
• Zagadnienia teorii prawa (współautor: Jerzy Wróblewski), Warszawa 1969
• Z teorii dyrektyw i norm, Warszawa 1974
• Überlegungen zu Hans Kelsens. Allgemeine Theorie der Normen, Wien 1980
• Zagadnienia teorii prawa i teorii polityki, Warszawa 1983, wyd. 2. 1985
• Theorie der Direktiven und der Normen, Wien – New York 1986
• Prawo. Metodologia, filozofia, teoria prawa (współautor: Jerzy Wróblewski), Warszawa 1991.
• Studia z teorii i filozofii prawa (wydanie pośmiertne, oprac. R. Sarkowicz, Jerzy Stelmach), Kraków 1997
• Selected Papers in Legal Philosophy (wydanie pośmiertne, oprac. J. Woleński), Dordrecht – Boston – Londyn 1998

Przypisy