Joanna Salamon

Joanna Salamon (ur. 20 września 1932 w Warszawie - zm. 6 grudnia 2001 w Krakowie) – poetka, tłumaczka literatury rosyjskiej i serbskiej, historyczka i krytyczka literatury.

Ukończyła studia medyczne w Leningradzie. Do emerytury pracowała jako lekarz pulmonolog.

Autorka tomików: Abecadło (1971), Medytacje (1973), Pra-nowe abecadło (1976), Szkice do nowego słownika wyrazów (1978), Tu wzrusza tylko nietrwałość (1979), Ulica Ku Niebu (1980) oraz książek historyczno- i krytycznoliterackich: Latarka Gombrowicza, albo żurawie i kolibry. U źródeł ukrytego nurtu w literaturze polskiej (1991), Cztery godziny albo zegar Dziadów (1999), Czas Herberta albo na dom w Czarnolesie (2002). Pod koniec życia udzieliła wywiadu rzeki O ukrytych nurtach w polskiej literaturze (2003). Autorka znana jest przede wszystkim jako niezwykle oryginalna i kontrowersyjna interpretatorka literatury polskiej, którą analizuje w perspektywie diachronicznej, uwzględniając niezwykle szerokie spektrum kontekstów, niepojawiających się zwykle w rozprawach i szkicach polskich literaturoznawców. Przez wielu współczesnych czytelników postrzegana jest jako postać porównywalna z Haroldem Bloomem, słynnym amerykańskim krytykiem literackim, autorem jednej z najważniejszych koncepcji teoretycznych nowoczesności, a mianowicie „lęku przed wpływem”.

Była członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich.

Książki poetyckie

• Abecadło (1971)
• Medytacje (1973)
• Pra-nowe abecadło (1976)
• Szkice do nowego słownika wyrazów (1978)
• Tu wzrusza tylko nietrwałość (1979)
• Ulica Ku Niebu (1980)
• Anioł czasu krągłego (2001)

Książki historyczno- i krytycznoliterackie

• Latarka Gombrowicza, albo żurawie i kolibry. U źródeł ukrytyego nurtu w literaturze polskiej (1991)
• Cztery godziny albo zegar Dziadów (1999)
• Czas Herberta albo na dom w Czarnolesie (2002)
• Plus minus Atlantyda albo ukłony parzyste. Rzecz o Wisławie Szymborskiej i Czesławie Miłoszu (2011)

Przekłady

• Marina Cwietajewa, Wybór wierszy (1977)
• Marina Cwietajewa, Być chłopcem twoim jasnowłosym... : wybór wierszy (2006)
• Władimir Buricz, Wiersze (1978)
• Miodrag Pavlović, Jasne i ciemne święta (1980)
• Stevan Raičković, Pieśni ciszy (1986)
• Branko Miljković, Wybór poezji (1986)

Linki zewnętrzne

• Marcin Czerwiński - Tajna historia literatury według Joanny Salamon: hermetyzm i krytyka
• Joanna Salamon - Plus minus Atlantyda albo ukłony parzyste (fragmenty)

Przypisy

Bibliografia

• Lesław Bartelski M.: Polscy pisarze współcześni, 1939-1991: Leksykon. Wydawn. Nauk. PWN. ISBN 83-01-11593-9.
• Eryk Ostrowski: Słowo na szczęśliwość świata [w:] J. Salamon, Anioł czasu krągłego. Biblioteczka Teatru Stygmator, Teatr Stygmator, Kraków 2001, ​ISBN 83-902110-3-3​.
• Pisarze pod Wawelem. Członkowie krakowskiego oddziału Stowarzyszenia Pisarzy Polskich Informator biobibliograficzny, wyd. Universitas, Kraków 1992, s. 150