Jan I Bal

Jan I Bal, zwany również Johann Bal de Boyska, Jan Bal z Brzozowa, Jan Bal z Nowotańca herbu Gozdawa (ur. ?, zm. 19 grudnia 1480 Nowotaniec) – od 1441 stolnik sanocki. Brat Jerzego i Piotra, syn Matjasza (dlatego znany też jako Jan Matjasowicz Bal) i Anny, ożeniony z Zuzanną z Siennowa, a później z Anną Weszmuntowską, sędzianką sandomierską. Założyciel dynastii Balów z Nowotańca i Hoczwi.

Po śmierci ojca Jan odkupił od brata Jerzego Lubotaniec. We wtorek w dniu św. Mateusza, 21 października 1444 roku, dzięki swoim zabiegom uzyskał w Orszawie nad Dunajem od króla Władysława Warneńczyka przywilej przeniesienia wsi Nowotaniec na prawo miejskie magdeburskie. W roku 1462 ufundował parafię w Nowotańcu. Od 1463 był właścicielem Hoczwi i Terpiczowa z młynem, dzierżawcą wójtostwa Tyrawa wraz z bratem Jerzym, które następnie odsprzedali Johanowi, podżupnikowi przemyskiemu za 300 florenów tureckich (1 floren = 70 groszy) lub 100 grzywień. Dzierżawca wsi Pielnia od Mikołaja Burzyńskiego (jeden rok za 110 grzywien), następnie odkupił wieś za 250 grzywien na własność. Przed jego śmiercią kompleks dóbr Jana Bala składał się z Nowotańca, Hoczwi, Dziurdziowa, Terpiczowa (Średniej Wsi), Berezki, Wołkowyi, Woli Brzeźnica, Woli Mątna, Żernicy, dzierżawca Pielni. Potomstwo Jana Bala: Matjasz chorąży sanocki, Piotr pleban sanocki, Mikołaj, córka Barbara wyszła za Mikołaja Zarszyńskiego oraz Anna primo voto za Piotra z Jaćmierza, 2-vo za Mikołajem Włyńskim oraz Michał (ur. ?, zm. 2 lutego 1496 w Krakowie) prowincjał zakonu Bernardynów.

Według prof. Dąbkowskiego, nazwisko Bal nie pochodzi od przezwiska bal, lecz jest nazwiskiem wywodzącym się od nazwy miejscowości istniejącem w hrabstwie szaryskim, Bal-potoka niedaleko Bardejowa. Dokumenty (Privilegium locationis villae Nowotaniec) nazywają tylko jednego Jana I z nazwiska Balem " ... per Generosum et Nobilem Johannem Bal de Boyska, fidelem nostrum dilectum ... ", pozostali przybierają nazwiska od swych posiadłości. Potomkami Jana Bala są rodziny wywodzące się z Nowotańca i Hoczwi.

Przypisy

Bibliografia

• Wojciech Hejnosz, w: Polski Słownik Biograficzny. T. 1. Kraków: Polska Akademia Umiejętności – Skład Główny w Księgarniach Gebethnera i Wolffa, 1935, s. 22–228. Reprint: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Kraków 1989, ​ISBN 83-04-03484-0​