Jan Baranowicz

Jan Baranowicz (ur. 15 maja 1906 w Borzęcinie k. Brzeska Krakowskiego, zm. 20 czerwca 1983 w Katowicach) – poeta, prozaik, autor fraszek, humoresek, satyr, książek dla dzieci i młodzieży a także audycji radiowych.

Życiorys

Posiadał wiele pseudonimów m.in. Baran. W 1926 zdał maturę i rozpoczął studia na UJ w Krakowie, na kierunku filologia polska. Następnie wstąpił do seminarium duchownego w Tarnowie. Od 1913 przebywał na Śląsku, gdzie działał w organizacjach młodzieżowych takich jak „Znicz” i „Wici”. Podczas kryzysu ekonomicznego podjął pracę w Ochotniczych Drużynach Robotniczych na Śląsku.

W 1923 zadebiutował jako poeta na łamach prasy, natomiast w 1938 wydał tom poezji Pieśń o jaworowym krzaku. W okresie okupacji pełnił funkcję urzędnika w wiejskiej Spółdzielni Spożywców, przebywając w Borzęcinie i w Bogumiłowicach. W 1943 został schwytany przez gestapo i uwięziony za współpracę z Batalionami Chłopskimi (BCh).

W latach 1945–1953 był redaktorem katowickiej rozgłośni Polskiego Radia. Od 1961 pełnił funkcję kierownika literackiego Teatru Nowego w Zabrzu. W 1956 otrzymał kulturalną nagrodę WRN w Katowicach za całokształt dokonań literackich. Za dzieła takie jak Mój przyjaciel Lompi, Święta z Kępy uzyskał nagrodę Rady Ministrów. Był odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Orderem Sztandaru Pracy II klasy, Złotym Krzyżem Zasługi, Medalem 10-lecia Polski Ludowej, Medalem 30-lecia Polski Ludowej, odznaką „Zasłużony Działacz Kultury” (dwukrotnie) i odznaką „Zasłużony dla rozwoju województwa katowickiego”.

Został pochowany na cmentarzu przy ul. Francuskiej w Katowicach.

Dzieła

• Wiersze (1946)
• Madejowa klechda (1947)
• Szopka betlejemska (1947)
• Łąka skowronków (1948)
• Spółdzielnia nad Zieloną Wodą (1950)
• Chłopska pieśń walki i zwycięstwa (1952)
• Spółdzielnia nad jeziorem (1952)
• Muzyka świerszczy (1953)
• Mój przyjaciel Lompi (1953, 1954, 1955)
• Na chłopski rozum (1954)
• Kołacz i razowiec (1955)
• Pieśń o Marku Prawym (1955)
• Trudna młodość (1956)
• Baśnie śląskie (1957)
• Lata we mgle (1957)
• Święta z Kępy (1957)
• Zielone ścieżki (1957)
• Ośmiu świętych od wina (1958)
• Ludzie i świątki (1959)
• Liryki wybrane (1960)
• Juliusz Ligoń (1960)
• Kurtokowie (1962)
• Baśnie kwitną na hałdach (1962)
• Studnia Białonóżki (1963)
• Potok Łabajów (1965)
• Przygoda z krętogłowem (1966)
• Mój krajobraz (1966)
• Strzały na grobli (1974)
• Kolczyki Kalimury (Wydawnictwo Śląsk, Katowice 1974)
• Notatnik beskidzki (1975)

Przypisy

Bibliografia

• Lesław M. Bartelski: Polscy pisarze współcześni. Warszawa: Agencja Autorska, 1970.