Hryhorij Kossak

Hryhorij Kossak, ukr. Григорій Коссак (ur. 7 marca 1882 w Drohobyczu – zm. 3 marca 1939 w Moskwie) – ukraiński oficer, pułkownik UHA.

Urodził się w rodzinie wielodzietnego kowala, brat Iwana Kossaka. Ukończył gimnazjum w Drohobyczu i seminarium nauczycielskie. Do 1914 pracował jako nauczyciel w Kozowej, Brzeżanach i wsi Jaseniwka (Jasieniówka) koło Drohobycza, był aktywnym członkiem Towarzystwa Sicz i Proswity. Na początku I wojny światowej został zmobilizowany do armii austro-węgierskiej, wkrótce przeniesiony do pomocy przy organizowaniu oddziałów Ukraińskich Strzelców Siczowych.

3 sierpnia 1914 został mianowany majorem i objął stanowisko dowódcy 2 kurenia Legionu Ukraińskich Strzelców Siczowych (USS). Od stycznia do maja 1915 wykonywał obowiązki komendanta pułku USS, a od 22 sierpnia 1915 do 16 marca 1916 dowódcy 1 pułku USS. W latach 1917-1918 dowódca ds. szkolenia USS.

Od 5 do 9 listopada 1918 był dowódcą wojsk Ukraińskiej Armii Halickiej, walczących we Lwowie. Od końca 1918 dowodził III Korpusem UHA, następnie służbami logistycznymi.

Od początku 1920 był internowany w obozie w Libercu w Czechosłowacji, następnie przebywał na emigracji w Austrii i na Rusi Zakarpackiej w Czechosłowacji.

W 1924 wyjechał do USRR, wykładał ukrainoznawstwo w Szkole Czerwonych Oficerów w Charkowie.

31 stycznia 1931 wraz z innymi działaczami wojskowymi i politycznymi z lat 1917-1921 (I. Łyzaniwskyj, M. Szrah, Pawło Chrystiuk, Wsewołod Hołubowycz, Wasyl Mazurenko) został aresztowany przez OGPU i oskarżony o działalność w organizacji terrorystycznej Ukraińskie Centrum Narodowe (mistyfikacja OGPU). 7 lutego 1932 skazany na sześć lat łagru. Karę odbywał początkowo na Sołowkach, od końca 1933 w łagrze Mały Irbit na Uralu. Po uwolnieniu w 1937 zamieszkał w Moskwie u córki, uczył języka niemieckiego. 21 lutego 1938 ponownie aresztowany przez NKWD. 2 marca 1939 Kolegium Wojskowe Sądu Najwyższego ZSRR skazało go na karę śmierci, rozstrzelany następnego dnia.

Bibliografia, literatura, linki

• Коссак Гриць (Григорій) w: Енциклопедія історії України: Т. 5. Редкол.: В. А. Смолій (голова) та ін. НАН України. Інститут історії України. - Київ 2008, Wyd. «Наукова думка». ​ISBN 966-00-0632-2​
• Енциклопедія українознавства, Lwów 1993, t. 3, s. 1146
• Григорій Коссак