Erwin Czerwenka

Franciszek Erwin Czerwenka (ur. w 1887 w Jabłonicy w ówczesnej Galicji Wschodniej, 100 km na zachód od Czerniowiec, zm. w 1970 w Krakowie) – polski artysta malarz i pedagog.

Życiorys

Od 1890r. rodzina przeniosła się do Stanisławowa (obecnie Iwano-Frankowsk), gdzie urodziła się siostra Emilia, późniejsza pierwsza żona kolegi Erwina ze Stanisławowa i ze studiów w Krakowie, artysty malarza Erwina Elstera. W okresie 1905/1906 studiował geometrię wykreślną w c.k. Szkole Politechnicznej w Lwowie, a w latach 1906-10 na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Był uczniem Leona Wyczółkowskiego, Teodora Axentowicza, Józefa Unierzyskiego i Wojciecha Weissa. Ukończył akademię z wynikiem celującym i najwyższym odznaczeniem (srebrny medal).

W latach 1913-1929 uczył rysunku oraz geometrii wykreślnej w krakowskich gimnazjach Św. Jacka oraz Św. Anny (dzisiejsze I Liceum im. B. Nowodworskiego), gdzie miał pracownię malarską. W czasie I Wojny Światowej w 1914r. został powołany na stanowisko nauczyciela rysunku w żeńskiej szkole Eugenii Schwarzwald w Wiedniu, w 1915r. wrócił na stałe do Krakowa wskutek zlecenia (offene ordre) pracy w krakowskim gimnazjum Św. Anny, gdzie uczył do 1929r..

Był członkiem Związku Polskich Artystów Plastyków nieprzerwanie od założenia w 1911r. , gdzie od 1920r. był członkiem zarządu (był kilkakrotnie wiceprezesem, sekretarzem, skarbnikiem, członkiem komisji weryfikacynej, komisji regulaminowej sekcji malarskiej, zastępcą Koła Ligi Morskiej). Był założycielem i przewodniczącym Kasy Samopomocy Koleżeńskiej.

Jego obrazy znajdują się w zbiorach Muzeum Narodowego w Krakowie.

Twórczość

Tworzył przede wszystkim pejzaże i portrety, projektował witraże i meble.

Autor również utrzymanych w stylu socrealizmu obrazów Murarze na budowie Nowej Huty oraz Nowa Huta (portret murarza Piotra Ożańskiego, 1950).

Pierwsze prace Czerwenka zaprezentował na Ogólnopolskiej Wystawie Grunwaldzkiej w Lwowie w 1910r., w Czerniowcach w 1911r., w Krakowie na wspólnej wystawie jego i Zofii Stryjeńskiej (1928), wystawach w TPSP (1921, 1929, 1934, 1937, 1945/1946, 1947, 1948, 1949, 1950, 1951, 1952, 1953, 1956, 1958, 1959), wystawie „Wojciech Weiss i jego uczniowie” (TPSP 1934), w Katowicach w 1931r., w Warszawie na wystawie TZSP wraz z pracami „Grupy Czterech”. Aranżuje pawilon miast górnośląskich na Powszechnej Wystawie Krajowej w Poznaniu, za co otrzymuje Złoty Medal.

Odznaczenia i Nagrody

• Srebrny Medal ASP, 1909r..
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości, 1928r.
• Złoty Medal za ekspozycję miast górnośląskich na Powszechnej Wystawie Krajowej w Poznaniu, 1929r.
• Złoty Krzyż Zasługi, 1938r.
• Nagroda TPSP za diałalność artystyczną, 1947r.
• Nagroda Ministerstwa Kultury i Sztuki za pracę w prezydium Związku Artystów Plastyków, 1959r.

Przypisy