Emil Taszner

Emil Taschner (Taszner) (ur. 12 września 1900 w Krakowie, zm. 4 maja 1982 w Gdańsku) – polski inżynier, wykładowca Politechniki Gdańskiej, specjalista z dziedziny chemii aminokwasów i peptydów.

Działalność naukowa i zawodowa

Studiował na Wydziale Filozoficznym chemię na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie od 1920, kontynuując naukę na Wydziale Lekarskim i Filozoficznym – kierunek chemia i medycyna Uniwersytetu w Wiedniu – w 1927 uzyskał doktorat w zakresie chemii. W latach 1928-1929 był na stażu podoktorskim w Instytucie Pasteura w Paryżu, od 1929-1931 w Zakładzie Biochemii na Sorbonie. W latach 1931-1933 pracował w zakładach farmaceutycznych w Belgii i Francji oraz w kopalni węgla w Belgii.

Po powrocie do Krakowa od 1934 do 1936 zatrudniono go na Uniwersytecie Jagiellońskim w Zakładzie Farmakologii, w latach 1937-1939 w laboratorium firmy farmaceutycznej A. Wandera. Jego badania naukowe umożliwiły produkcję półsyntetycznej penicyliny – syntarpenu, był pierwszym naukowcem w Polsce prowadzącym badania nad peptydami.

W latach 1939-1945 mieszkał we Lwowie, a w okresie okupacji niemieckiej od 1942-1944 ukrywał się ze względu na pochodzenie żydowskie, dorywczo pracując w laboratorium chemicznym przedsiębiorstwa Galikol, od 1944 w fabryce chemicznej Chemtrud.

W 1945 przyjechał do Wrocławia, będąc adiunktem na Akademii Medycznej we Wrocławiu (1946-1948), wykładowcą na Politechnice Wrocławskiej i na Uniwersytecie Wrocławskim.

W latach 1953-1970 pracował na Politechnice Gdańskiej na Wydziale Chemicznym. Od 1954-1963 był kierownikiem Katedry Chemii Ogólnej, od 1964 do 1971 Zakładu Chemii peptydów. W 1954 został mianowany docentem. Wniosek o nadanie tytułu naukowego profesora z 1971 władz PG – rektora prof. Janusza Stalińskiego, został wstrzymany i zaopiniowany negatywnie w Ministerstwie Oświaty i Szkolnictwa Wyższego. Na emeryturę przeszedł w 1971, pracował do 1980.

Był autorem ponad 100 publikacji naukowych, twórcą i współtwórcą ponad 24 patentów z chemii peptydów i aminokwasów, wielu wdrożonych przez polski przemysł farmaceutyczny. Promotor 14 doktorów. Miał znaczący udział w tworzeniu zasobów Biblioteki na Wydziale Chemicznym Politechniki Gdańskiej. Stworzył polską, a po przyjeździe do Gdańska w 1953, gdańską szkołę naukową peptydów o zasięgu europejskim. Był współzałożycielem Europejskiego Komitetu Peptydowego, będąc przedstawicielem Polski. Był członkiem Komitetu Chemii Leków Polskiej Akademii Nauk. Należał do towarzystw naukowych: Polskiego Towarzystwa Chemicznego, Gdańskiego Towarzystwa Naukowego.

Ordery i odznaczenia

• Nagroda im. Józefa Piłsudskiego – przyznana przez Towarzystwo do Walki z Rakiem (1938)

Bibliografia

• A.Chimiak, Emil Taschner 1900-1982, „Wiadomości Chemiczne”,1983, nr 37, s.591-600
• A.Chimiak, B.Rzeszotarska , Emil Taszner w 100 rocznicę urodzin, „Przemysl Chemiczny”, nr 79 /2000, nr 9, s. 313-314
• Fragmenty wspomnień Bogusławy Jeżowskiej –Trzebiatowskiej,w: Spotkajmy się we Wrocławiu.Lets meet in Wrocław, nr 2/2008, s.2-7
• Politechnika Gdańska 1945-1970. Księga pamiątkowa, Gdańsk 1970
• Słownik biograficzny Pomorza Nadwiślańskiego, t. 4. R-Z, red. Z.Nowak, Gdańsk 1997, s. 359-360 (Marek Andrzejewski)
• Wydział Chemiczny Politechniki Gdańskiej 1945-2010, red. E. Klugmann-Radziemska, Gdańsk 2010