Édouard de Max

Édouard de Max (ur. 14 lutego 1869 w Jassy, Rumunia), zm. 28 października 1924 w Paryżu) – francuski aktor pochodzenia mołdawskiego.

Mając 19 lat przyjechał do Paryża, gdzie rozpoczął naukę w Conservatoire national supérieur d'art dramatique pod kierunkiem Gustave Worksa, razem z nim studiowali Aurélien Lugné-Poë i Marguerite Moreno. Już na początku kariery scenicznej grał z Sarah Bernhardt i André Antoine, co sprawiło, że robił ogromne postępy w jakości swojej gry. Przez sobie współczesnych był uznawany za jednego z najlepszych aktorów tamtych czasów oraz za wybitnego tragika lirycznego. Ubierał się w ekstrawaganckie stroje oraz nie ukrywał swojego homoseksualizmu. W Prometeuszu Jeana Lorraina pojawiał się na scenie półnago. Krytycy podejrzewali, że miał romans z autorem, który później był rozczarowany zakończeniem ich współpracy artystycznej. Występował w skrajnie różnych rolach, grał klasykę, role popularne i awangardowe. Często stosował środki wyrazu, które mogły zepsuć mu reputację lub wywołać skandal. Gdy André Gide napisał sztukę Saul z wyraźnymi wątkami homoseksualnymi i został ostro skrytykowany przez dziennikarzy, wówczas Édouard de Max publicznie stanął w jego obronie. Występował w Théâtre Femina na Avenue des Champs-Élysées. W 1915 dołączył do zespołu Comédie-Française. Znany był z ekscentrycznego sposobu życia, potrafił wyrzucić z domu zamówione wcześniej drogie meble, bo zmieniła mu się wizja wnętrza, a siedzenia jego auta były obite futrem ze srebrnych lisów. Nie wiadomo w jakich okolicznościach poznał swojego ostatniego partnera, był to o trzydzieści jeden lat młodszy pisarz Pierre de Massot, pod koniec życia zaopiekował się starszym partnerem i był przy jego śmierci.

Filmografia

• 1908 - Makbet reż. Stuart Blackson;
• 1909 - Tosca reż. André Calmettes i Charles Le Bargy z udziałem Sarah Bernhardt, Cécile Sorel, Charles Mosnier, René Alexandre;
• 1910 - Polyeucte reż. Camille de Morlhon;
• 1910 - Athalie reż. Albert Capellani i Michel Carré;
• 1912 - Trzej muskieterowie reż. André Calmettes;
• 1912 - Le Masque reż. Abel Gance;
• 1920 - L'Ami Fritz reż. René Hervil;
• 1921 - Trzej muszkieterowie reż. Henri Diamant-Berger;
• 1922 - Vingt ans après reż. Henri Diamant-Berger;
• 1922 - Les Mauvais Garçons reż. Henri Diamant-Berger;
• 1923 - Milady reż. Henri Diamant-Berger.

Bibliografia

• Gilles Queant, Encyclopédie du théâtre 1850-1914, Paryż 1957;
• Philippe Van Tieghem, Les Grands Comédiens 1400-1900, PUF, Paryż 1967;
• Exvelyne Ertel, Dictionnaire encyclopédique de théâtre, Bordas, Paryż 1991;
• Armory, Le Monsieur aux chrysanthèmes, Montpellier QuestionDeGenre/GKC 2011.

Linki zewnętrzne

• Les commérages de Tybalt, Édouard de Max