Dymitr Aleksandrow

Dymitr Aleksandrow (ur. 24 sierpnia 1909 w Piotrkowie Trybunalskim, zm. 22 września 1993 w Warszawie) – generał brygady Wojska Polskiego, członek rzeczywisty Polskiej Akademii Nauk, współtwórca warszawskiej szkoły kardiologicznej, pierwszy Komendant Instytutu Kształcenia Podyplomowego Wojskowej Akademii Medycznej w Warszawie, doktor honoris causa WAM w 1978 r.

Życiorys

Urodził się 24 sierpnia 1909 r. w Piotrkowie Trybunalskim. Do gimnazjum uczęszczał w Warszawie, gdzie uzyskał maturę w 1929 r. Wydział Lekarski Uniwersytetu Warszawskiego ukończył i dyplom lekarza uzyskał w 1935 r. Po ukończeniu studiów odbył obowiązkową jednoroczną służbę wojskową w Szkole Podchorążych Rezerwy Sanitarnych w Warszawie i w 1936 r. został mianowany podporucznikiem, a następnie trafił do II Kliniki Chorób Wewnętrznych prof. Witolda Orłowskiego, gdzie był pracownikiem naukowo-dydaktycznym.

W czasie kampanii wrześniowej 1939 r. był lekarzem dywizjonowym 3 pułku artylerii lekkiej Legionów. Uczestnik walk pod Odrowążem i Włodzimierzem Wołyńskim. Przez cały czas okupacji pracował w Warszawie w Klinice Chorób Wewnętrznych. W latach 1940–1945 brał udział w tajnym nauczaniu studentów medycyny zarówno w ramach organizacyjnych Uniwersytetu Warszawskiego jak też Uniwersytetu Ziem Zachodnich (działającego w Warszawie). W czasie powstania warszawskiego niósł pomoc lekarską rannym i chorym powstańcom i cywilom.

W wolnej Warszawie pozostał w swojej II Klinice jako starszy asystent, doktor medycyny (grudzień 1945), doktor habilitowany (1950), docent po habilitacji (1951) i docent etatowy. Od 1953 r. profesor nadzwyczajny i zarazem kierownik II Kliniki Chorób Wewnętrznych AM w Warszawie, którą to funkcję sprawował przez 11 lat. W tym okresie przez cztery lata pełnił obowiązki prorektora do spraw nauki w Akademii Medycznej w Warszawie. W 1957 r. odbył staż naukowy w Stanach Zjednoczonych. Rok 1964 przyniósł mu nominację na profesora zwyczajnego i powołanie do czynnej służby wojskowej w stopniu pułkownika. Równocześnie został komendantem Instytutu Medycyny Wewnętrznej Centrum Kształcenia Podyplomowego WAM oraz kierownikiem Katedry i Kliniki Chorób Wewnętrznych w 2 Centralnym Szpitalu Klinicznym WAM w Warszawie. Od 1965 r. członek korespondent Polskiej Akademii Nauk Inicjator i organizator powołania Instytutu Kształcenia Podyplomowego WAM w oparciu o 2 CSK WAM w Warszawie. Od 1967 r. do 1971 r. pierwszy Komendant IKP WAM. Od 1967 r. generał brygady, a od 1964 r. naczelny internista WP. Od 1976 r. – członek rzeczywisty Polskiej Akademii Nauk. Autor pierwszego w Polsce podręcznika elektrokardiografii. W 1972 otrzymał nagrodę Ministra Obrony Narodowej I stopnia. 19 maja 1984 r. został przeniesiony w stan spoczynku. W 1987 r. wszedł w skład polskiej sekcji ruchu „Emerytowani Generałowie na rzecz Pokoju i Rozbrojenia”. Zmarł 22 września 1993 r.

W pracy naukowej koncentrował się głównie na badaniach nad miażdżycą i chorobą wieńcową oraz ostrymi stanami zagrożenia życia. Autor 124 publikacji, w tym 4 podręczników dla lekarzy (m.in. wielokrotnie wznawiane przez PZWL "Postępowanie w nagłych przypadkach internistycznych", „Rozpoznawanie chorób serca” i „Intensywna terapia”). Wychował całe pokolenie naukowców: wypromował 5 profesorów, 14 doktorów habilitowanych i kilkudziesięciu doktorów nauk medycznych. W Instytucie Medycyny Wewnętrznej, którym kierował, ponad dwustu lekarzy zostało przeszkolonych i uzyskało specjalizację I lub II stopnia z chorób wewnętrznych. Był członkiem Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego, Centralnej Komisji Kwalifikacyjnej do Spraw Kadr Naukowych przy Prezesie Rady Ministrów, Komitetu Nagród Państwowych, rzeczoznawcą kardiologicznym WHO. Posiadał członkostwo honorowe Towarzystw Kardiologicznych: amerykańskiego, francuskiego, szwedzkiego i polskiego, którego był też członkiem założycielem. W uznaniu zasług dla medycyny, nauki i Uczelni Senat Wojskowej Akademii Medycznej nadał mu godność doktora honoris causa WAM w dniu 1.10.1978 r. Pochowany na Cmentarzu Prawosławnym na Woli (kwatera 57-3-22).

Żona - prof. zw. dr hab. Wanda Wysznacka-Aleksandrow (1920–2009), specjalizowała się w kardiologii i chorobach wewnętrznych; autorka i współautorka (wraz z mężem Dymitrem) wielu prac naukowych i podręczników akademickich; w czasie okupacji hitlerowskiej więziona na Pawiaku i w Ravensbrück.

Odznaczenia i wyróżnienia

• Order Sztandaru Pracy I klasy - 1974
• Order Sztandaru Pracy II klasy - 1967
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski - 1958
• Medal „Za udział w wojnie obronnej 1939”;
• Medal za Warszawę 1939–1945
• Medal Komisji Edukacji Narodowej
• Medal 10-lecia Polski Ludowej
• Medal 30-lecia Polski Ludowej
• Srebrny Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny”
• Złoty Medal Za zasługi dla obronności kraju
• Zasłużony Lekarz PRL (1979 r.)
• Zasłużony Nauczyciel PRL (1984 r.)
• Wpis do „Honorowej Księgi Czynów Żołnierskich” (1973)

Przypisy

Bibliografia

• "Kto jest kim w Polsce", Warszawa 1989 r., s. 25
• "Wojskowy Przegląd Historyczny", nr 3 z 1984 r.
• W. Skolimowski - "Z honorowej księgi", Warszawa 1980 r., s. 162-192
• J. Królikowski, Generałowie i admirałowie Wojska Polskiego 1943-1990 t. I:A-H, Toruń 2010, s. 70-72.
• "Polska Zbrojna" z 24-26 września 1993 r. s. 5 - nekrolog
• "Wojskowy Przegląd Historyczny", 1987, nr 3 (121), str. 229
• "Żołnierz Wolności" z 30 sierpnia 1979 r., s. 1 i 5
• "Żołnierz Wolności" z 22 maja 1984 r., s. 1 i 2
• "Zarys dziejów wojskowej służby zdrowia", Wyd. MON, Warszawa 1974 r., s. 505
• Strona internetowa Centralnego Szpitala Klinicznego WAM

Linki zewnętrzne

• Dymitr Aleksandrow w bazie „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI).
• Wspomnienie o Wandzie Wysznackiej-Aleksandrow - żonie Dymitra