Barbara Tondos

Barbara Tondos (23 listopada 1936 w Zakopanem, zm. 15 września 2012 w Lublinie) – polska historyk sztuki, konserwator zabytków, od roku 1980 działaczka opozycji solidarnościowej.

Praca zawodowa

Po zdaniu matury w roku 1953 ukończyła studia magisterskie na kierunku historia sztuki na Uniwersytecie Jagiellońskim. W latach 1956–1960 była pracownicą Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Rzeszowie, następnie, od roku 1960 do 1965 pracował w Muzeum Zamku w Łańcucie. W latach 60. XX wieku zajmowała się, wraz z mężem, Jerzym Turem, inwentaryzacją zabytków w powiatach ełcki, gorlickim, leżajskim i ropczyńskim, w Beskidzie Niskim i w Bieszczadach. Od roku 1969 do 1990 była zatrudniona w Biurze Dokumentacji Zabytków w Rzeszowie.

12 czerwca 1997 roku uzyskała stopień doktora nauk humanistycznych w Instytucie Sztuki PAN. W 2005 roku jej praca doktorska została wydana drukiem pod tytułem „Styl zakopiański i zakopiańszczyzna”. Jest autorką 42 haseł w „Encyklopedii Rzeszowa” (2004) i 4 haseł w „Polskim słowniku biograficznym konserwatorów zabytków” (t. 3. i 4., 2009 i 2011).

W roku 2011 otrzymała Nagrodę Województwa Małopolskiego im. Mariana Korneckiego, przyznawaną za osiągnięcia w dziedzinie ochrony i opieki nad zabytkami architektury drewnianej Małopolski.

Dokumentacja, będąca efektem prac inwentaryzacyjnych Barbary Tondos i jej męża, Jerzego Tura – fotografie, plany, szkice – jest udostępniana w ramach projektu „Cyfrowe Archiwum Jerzego Tura i Barbary Tondos”.

Działalność w „Solidarności”

Od roku 1980 uczestniczyła w opozycyjnych działaniach „Solidarności”. Prowadziła bibliotekę wydawnictw podziemnych, a latach 1982–1983 redagowała i wydawała, wraz z mężem, lokalną, satyryczną gazetkę „Kos Przedrzeźniacz”. Od 1983 roku organizowała spotkania z wykładowcami niezależnymi od władz, m.in. Stefanem Bratkowskim, Ryszardem Bugajem, Wojciechem Ziembińskim.

Życie prywatne

Była córką lekarza, więźnia KL Auschwitz, Władysława Tondosa i urzędniczki, Janiny Tondos.

W roku 1965 poślubiła Jerzego Tura, a w 1966 urodziła im się córka, Katarzyna.

Zmarła 15 września 2012 roku, została pochowana na Nowym Cmentarzu w Zakopanem.

Wybrane publikacje

• Tabeusz Budziński, Barbara Tondos, Jerzy Tur: Piękno w drewnie zamknięte. Drewniane kościółki i cerkiewki Bieszczadów, Beskidu Niskiego i Pogórza. Warszawa: Voyager, 1992. ISBN 978-83-85496-37-3.
• Barbara Tondos: Architektura Rzeszowa w Okresie Autonomii Galicyjskiej. Rzeszów: Akces, 1997. ISBN 978-83-907343-0-9.
• Barbara Tondos: Styl zakopiański i zakopiańszczyzna. Ossolineum, 2005. ISBN 978-83-04-04505-7.

Przypisy