Avetik Araskhanyan

Ավետիք Մկրտումի Արասխանյան (փետրվարի 13, 1857(1857-02-13), Ագուլիս - դեկտեմբերի 3, 1912(1912-12-03), Ախալքալաք, Սամցխե-Ջավախեթի մարզ, Վրաստան), հայ տնտեսագետ, հրապարակախոս: Տնտեսագիտության դոկտոր (1882):

Կենսագրություն

Ավետիք Արասխանյանը ծնվել է 1857 թվականին Ագուլիս գյուղում: Նախնական կրթությունը ստացել է տեղի դպրոցներում, սկզբում Սուրբ Շմավոն եկեղեցու քահանա Տեր-Սիմոնի մոտ, ապա՝ Հայրապետ Քալանթարյանի, վանքի և 1867 թվականին հիմնված ծխական դպրոցներում: 1876 թվականին ավարտել է Թիֆլիսի ռեալական ուսումնարանը: Ապրելով դպրոցի հայոց լեզվի ուսուցիչ, «Մշակի» աշխատակից Ստեփան Պալասանյանի մոտ՝ կապվում է թերթին, ծանոթանում Արծրունու հետ, մասնակցում խմբագրական ժողովներին, որոնցից մեկի ժամանակ ծանոթանում է Րաֆֆու հետ: 1876 թվականին մեկնում է արտասահման, երեք կիսամյակ սովորում Լայպցիգի համալսարանում, ապա մեկնում Փարիզ, այնուհետև՝ Գերմանիա, սովորում Ստրասբուրգի համալսարանում, ուսանում քաղաքատնտեսություն, վիճակագրություն, սոցիալական ուսմունքներ, պետական և գերմանական իրավունքներ: 1882 թվականին ավարտում է համալսարանը՝ ստանալով տնտեսագիտության դոկտորի գիտական աստիճան: Պրոֆեսոր Շմոլլերն առաջարկում է համատեղ աշխատել, սակայն Արասխանյանը վերադառնում է Թիֆլիս:

1889-1900 թվականներին եղել է «Մուրճ» ամսագրի հիմնադիր-խմբագիր, 1909-1911 թվականներին դասավանդել է Էջմիածնի Գևորգյան ճեմարանում, եղել է նաև Ախալքալաքի ծխական դպրոցի տեսուչ:

Երկեր

• Ազգաբնակութիւնը եւ ազգաբնակչական շարժումները, Թիֆլիս, 1883թ.:
• Արեւելեան ազգերի հին պատմութիւնը, Թիֆլիս, 1891թ.:
• Հայ-վրացական յարաբերութիւնների մասին անցեալում, Թիֆլիս, 1898թ.:

Գրականություն

• Ավետիք Արասխանյան (Կյանքը և գրական-հրապարակախոսական գործունեությունը): Անանյան, Գառնիկ Գուրգենի, Կիրակոսյան, Վլադիմիր Աղասու, Երևան: Հայաստան, 1987:
• Ավետիք Արասխանյան: (Տնտեսագիտական հայացքների վերլուծություն) / Ռ. Ն. Սարինյան, Մասն. խմբ.՝ Ս. Շ. Զուրաբյան, Երևան: Հայաստան, 1980:

Ծանոթագրություններ