Antonina Mijal

Życiorys

Urodziła się w Warszawie. Była córką Tomasza Mijala i Bronisławy z d. Wojtczak. W wieku 18 lat rozpoczęła pracę jako świetliczanka w „Domu Dziewcząt” na warszawskim Kole. Od 1934 roku działała aktywnie w strukturach Przysposobienia Wojskowego Kobiet. Była m.in. kierowniczką Ośrodka Pracy dla uczestniczek PWK, działającego przy ul. Okopowej w Warszawie. W 1937 roku ukończyła wyższy kurs instruktorski.

W czasie oblężenia Warszawy we wrześniu 1939 roku służyła jako sanitariuszka. W listopadzie 1939 roku, dzięki znajomości z dr Zofią Franio ps. „Doktór”, wstąpiła w szeregi konspiracyjnej Służby Zwycięstwu Polski. Początkowo służyła jako łączniczka kpt. Jana Kiwerskiego. Później weszła w skład pierwszego kobiecego patrolu minerskiego, zorganizowanego w marcu 1940 roku przez Zofię Franio. Wiosną 1940 roku ukończyła specjalny kurs minerski, po czym zorganizowała własny patrol dywersyjny. Jednocześnie służyła w strukturach Biura Badań Technicznych Wydziału Saperów Komendy Głównej ZWZ/AK, gdzie kierowała działem produkcji. Podległy jej zespół był początkowo odpowiedzialny za wytwarzanie prototypów oraz wzorców sprzętu minerskiego dla celów doświadczalnych i szkoleniowych, później natomiast prowadził produkcję min precyzyjnych, ładunków wybuchowych i środków zapalających na potrzeby warszawskich oddziałów dyspozycyjnych ZWZ/AK. Do obowiązków Mijal należało przy tym nie tylko kierowanie produkcją, lecz także uzgadnianie ilości i rodzaju materiałów potrzebnych na akcję oraz daty i miejsca ich przekazania oddziałom bojowym. Uczestniczyła ponadto w prowadzonej przez BBT działalności szkoleniowej.

Pod koniec 1942 roku (prawdopodobnie w październiku) zdała dowództwo patrolu i kierowanie pracownią, przechodząc na stanowisko zastępcy dowódcy kobiecego oddziału minerskiego „Doktór”. Na tym stanowisku zastał ją wybuch powstania warszawskiego. W 1944 roku otrzymała stopień kapitana czasu wojny.

Wzięła udział w kilku znanych akcjach bojowych Armii Krajowej. To ona zmontowała bombę zegarową, która 19 maja 1942 roku posłużyła do zamachu na kasyno przy al. Szucha. Uczestniczyła w akcji „Wieniec” (7/8 października 1942), podczas której w pobliżu stacji Pyry na trasie Okęcie–Piaseczno dowodzony przez nią patrol wysadził tor pod przejeżdżającą lokomotywą. 3 marca 1943 roku wraz z ppor. „Lasso” z Kedywu Okręgu Warszawskiego AK nadała na Poczcie Głównej dziewięć paczek zaadresowanych do okupacyjnych urzędów w Warszawie, które zawierały bomby ukryte w pudełkach na cygara. W wyniku ich eksplozji zginęło lub zostało rannych kilku urzędników i funkcjonariuszy niemieckich. Uczestniczyła także w dostarczaniu broni do getta warszawskiego.

W czasie powstania warszawskiego walczyła w Śródmieściu Północnym. Uczestniczyła w produkcji granatów i min, wzięła udział w nieudanej próbie przebicia oddziałów staromiejskich do Śródmieścia. Po upadku powstania opuściła miasto wraz z ludnością cywilną. Zamieszkała w Milanówku, gdzie zaangażowała się w niesienie pomocy wysiedleńcom z Warszawy.

W latach 1942–1944 była słuchaczką Prywatnej Szkoły Zawodowej dla Pomocniczego Personelu Sanitarnego doc. Jana Zaorskiego. W 1945 roku rozpoczęła studia na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Warszawskiego. W tym samym roku została aresztowana przez Urząd Bezpieczeństwa, ostatecznie zwolniono ją jednak po kilku tygodniach. Dyplom lekarza medycyny uzyskała w 1951 roku. W latach 1951–1970 pracowała jako lekarz w Warszawie, Zakopanem i ponownie w stolicy. W listopadzie 1972 roku wyjechała na ośmiomiesięczny staż do kliniki reumatologicznej w Paryżu. Od 1973 roku pracowała jako lekarz przemysłowy.

Była jedną z założycielek i wieloletnim sekretarzem Komisji Historii Kobiet w Walce o Niepodległość.

W 1949 roku poślubiła Władysława Bartoszewskiego. Z ich związku narodził się syn Władysław Teofil (ur. 1955).

Zmarła 9 marca 1986 roku w Warszawie. Spoczęła na Cmentarzu Powązkowskim.

Odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari
• Krzyż Walecznych
• Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami

Przypisy

Bibliografia

• Bogdan Kobuszewski: Mijal Antonina Felicja. W: Krzysztof Komorowski (red.): Warszawa walczy 1939–1945. Leksykon. Warszawa: Fundacja Warszawa Walczy 1939–1945 i Bellona SA, 2014. ISBN 978-83-1113474-4.
• Tomasz Strzembosz: Akcje zbrojne podziemnej Warszawy 1939–1944. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1983. ISBN 83-06-00717-4.
• Tomasz Strzembosz: Oddziały szturmowe konspiracyjnej Warszawy 1939–1944. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1983. ISBN 83-01-04203-6.
• Henryk Witkowski: „Kedyw” Okręgu Warszawskiego Armii Krajowej w latach 1943–1944. Warszawa: Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, 1986. ISBN 83-202-0217-5.
• Antonina Mijal. 1944.pl. [dostęp 2017-03-09].