Abraham Wirszubski

Abraham (Abram) Wirszubski (jid. אברהם וירשובסקי ur. 21 grudnia 1871 w Wilnie, zm. 1943 tamże) – polski lekarz psychiatra, działacz społeczny i syjonistyczny żydowskiego pochodzenia.

Życiorys

Urodził się w rodzinie kupieckiej, jako syn Morducha (Marka) i Feigi Wirszubskich. Do 10. roku życia uczył się w chederze, potem w II Gimnazjum Wileńskim, które ukończył w 1890. Następnie studiował medycynę na Uniwersytecie w Kazaniu. Dyplom otrzymał w 1896. Przez kolejne cztery lata praktykował w Oddziale Fizjologicznym Instytutu Medycyny Doświadczalnej w Petersburgu u Iwana Pawłowa i specjalizował się w neurologii i psychiatrii.

Był naczelnym lekarzem Miejskiego Szpitala Żydowskiego przy ul. Zawalnej, ordynatorem oddziału psychiatrycznego Szpitala św. Jakuba i ordynatorem oddziału psychiatrycznego Szpitala Miejskiego Sawicz w Wilnie. Jeden z założycieli Wileńskiego Stowarzyszenia Miłośników Starożytności Żydowskiej (1913), potem przemianowanego na Żydowskie Stowarzyszenie Historyczno-Etnograficzne im. Sz. An-skiego. Był członkiem honorowym Wileńskiego Towarzystwa Lekarskiego. Należał do Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego.

W 1910 roku ożenił się z Pesą Rozental.

Podczas niemieckiej okupacji Wilna przebywał w getcie, był ordynatorem szpitala w getcie. Chorował psychicznie. Został zamordowany podczas likwidacji getta we wrześniu 1943.

W jego dorobku naukowym znajduje się około 150 prac, w języku polskim, jidysz, rosyjskim i niemieckim.

Odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (1929).

Wybrane prace

• Работа желудочных желез при разных сортах жирной пищи: Дис. на степ. д-ра мед. А.М. Виршубского. Санкт-Петербург: С.-Петерб. коммерч. типо-лит., 1900
• К вопросу об акропарэстезии. Вильна: Вилен. окр. лечебница, 1904
• Еврейское законодательство о разводе у душевнобольных. типография Пирожникова, 1907
• Grundriss der Lehre von Infantilismus. Allgemeine Wiener Medizinische Zeitung 57, 71-, 83-, 1912
• Ein Fall von familiärer spastischer Spinalparalyse. Neurologisches Centralblatt 32, 1025–1027, 1913
• Ein Fall von Polydipsie als einer Varietät der Hysteria monosymptomatica. Neurologisches Centralblatt 37, 315, 1918
• Ein Fall von Polyneuritis im Anschluss an Lyssaschutzimpfungen. Neurologisches Centralblatt 37, 586–588, 1918
• Letargiczne zapalenie mózgu. Nowiny Lekarskie 35 (4), s. 224-231, 1923
• Coma neoplasmaticum. Nowiny lekarskie 38 (7), s. 256-258, 1926
• Historja Szpitala Żydowskiego w Wilnie. Pamiętnik Wileńskiego Towarzystwa Lekarskiego 2 (3), s. 199-205, 1926
• К вопросу о coma neo-plasmaticum. Практ. врач № 5, 1926
• Fizyczne wychowanie młodzieży. Folks-gezunt 10, 1927
• O rażeniu słonecznem. Nowiny Lekarskie 39, 21, s. 740-741, 1927
• Odruchy względne. Nowiny Psychjatryczne 4 (3), s. 158–166, 1927
• Pierwszy zjazd lekarzy Żydów. Folks-gezunt 12, 1928
• Kilka uwag w sprawie kolonji Deksna. Folks-gezunt 21, 1928
• Błędy w praktyce. Pamiętnik Wileńskiego Towarzystwa Lekarskiego 4, 2, s. 82–83, 1928
• W sprawie „Patronage familiale”. Folks-gezunt 18, 1928
• Zarys wakcynoterapii w neurologji i psychjatrji. Nowiny Psychjatryczne 5 (1/2), ss. 22–29, 1928
• Zarys zagadnienia rzekomych guzów mózgowych. Pamiętnik Wileńskiego Towarzystwa Lekarskiego 5, 6, s. 521–522, 1929
• Nerwica narządowa. Pamiętnik Wileńskiego Towarzystwa Lekarskiego 5, 5, s. 365–368, 1929
• Dybuk. Folks-gezunt 20, 1929
• Epidemja samobójstw u Żydów. W: Księga Pamiątkowa I Krajowego Zjazdu Lekarskiego „Tozu" w roku 1928. Warszawa, 1929 s. 103-105
• Swoista psychoza opętania u Żydów. Warszawskie Czasopismo Lekarskie 6 (51), ss. 1198–1200, 1929
• Alkoholizm u żydów. Medycyna Warszawska 4 (14), s. 461–462, 1930
• Objawy głodu morfinowego u noworodka. Pamiętnik Wileńskiego Towarzystwa Lekarskiego 6, 1, ss. 42-44, 1930
• Historja psychjatrji u starożytnych żydów. Rocznik Psychiatryczny 13, s. 210-213, 1930
• Dwa przypadki nowotworów płatów czołowych. Nowiny Lekarskie 43, 10, ss. 339–342, 1931
• Kilka uwag w sprawie etiologii i rozpoznawania porażenia połowiczego. Medycyna 5, 23, ss. 801–803, 1931
• Rozwód z powodu choroby psychicznej w świetle żydowskiego prawa religijnego. Nowiny Psychjatryczne 3/4, 210–218, 1931
• Pierwiastki psychopatologiczne Kabały. Nowiny Psychjatryczne 8, 36–45, 1931
• Zespół nerwowo-psychiczny na tle zaczadzenia. Rocznik Psychiatryczny 18/19, ss. 62–68, 1932
• Omówienie przypadku bluźnierstwa. Rocznik Psychiatryczny 21 (2), ss. 356–361, 1933
• Lęk obcego wzroku. Medycyna 8, 4, ss. 125–127, 1934
• Przymus sterylizacji w Niemczech pod względem psychjatrycznym. Nowiny Psychiatryczne 11, ss. 242–250, 1934
• O narkolepsji. Medycyna 8, 14, s. 457-458, 1934
• Zagadnienie demonologii u Żydów. Nowiny Psychiatryczne 11, ss. 243–249, 1934
• 800-lecie urodzin Mojżesza Majmonidesa. Warszawskie Czasopismo Lekarskie 12, 15, ss. 311–313, 1935
• Psychozy pooperacyjne. Medycyna, 1935
• Przypadek psychozy u dziecka 8-letniego na tle kiły. Medycyna, 1935
• Dziedziczoność w chorobach umysłowych. Folks-gezunt 13 (5), 1936
• Alkohologja w Piśmie Świętym. Medycyna Społeczna nr 9–10, 1936
• Nauka o duszy a teologia żydowska. Medycyna Społeczna, 1936
• Rasizm jako zagadnienie medycyny społecznej. Medycyna Społeczna (1936)
• Żydowskie przesądy religijne o menstruacji w świetle nowoczesnej medycyny. Medycyna Społeczna nr 1-2 (1936?)
• Neuropatologia porównawcza u żydów i u innych narodów. Pamiętnik Wileńskiego Towarzystwa Lekarskiego 12, 4/5, ss. 251–259, 1936
• Freud i jego uczniowie. Folks-gezunt 13 (12), 1936
• Przypadek psychozy histerycznej. Medycyna 10 (9), 1936
• O przejawach psychopatologicznych po amputacji. Medycyna 11, 20, ss. 709–710, 1937
• Rasizm jako zagadnienie medycyny społecznej. Higiena Psychiczna 4 (1/2), 1938
• Ataki lotnicze w świetle psychiatrii społecznej. Folks-gezunt 16 (4), 1939
• История еврейского госпиталя в Вильнюсе. Виленский альманах. Вильнюс, 1939

Przypisy